Chlamydia

Wanneer heb je chlamydia?

Chlamydia is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Chlamydia komt door een bacterie, Chlamydia trachomatis. Je kunt deze bacterie oplopen door onveilig te vrijen met iemand die besmet is. Als je besmet bent met chlamydia, dan zit deze bacterie in het slijmvlies van de vagina, penis of anus. Chlamydia kan ook in het slijmvlies van de keel zitten, als je besmet bent door orale seks. Van alle soa?s komt chlamydia het meeste voor, vooral bij jongeren onder de 25 jaar.

Je kunt een chlamydia-infectie hebben zonder dat je het merkt. Van de vrouwen met chlamydia hebben de meesten (circa 90%!) geen klachten. Bij mannen heeft ongeveer de helft geen klachten van een chlamydia-infectie. Als je niet merkt dat je chlamydia hebt, kun je anderen besmetten zonder dat je het doorhebt.

Vooral vrouwen kunnen ernstige klachten krijgen als een chlamydia-infectie niet wordt behandeld. Een chlamydia-infectie die er al lang zit en niet behandeld is, kan bij vrouwen voor onvruchtbaarheid zorgen. Het is dus belangrijk om veilig te vrijen: door een condoom te gebruiken, kun je een chlamydia-infectie voorkomen. Verder is het belangrijk om je te laten testen als je onveilig hebt gevreeën, ook als je geen klachten hebt.

Als je besmet bent met chlamydia kun je na 1 tot 3 weken klachten krijgen (maar vaak geeft zo’n infectie dus geen klachten). Klachten bij mannen met een chlamydia-infectie zijn een branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen, waterige of geelgroene afscheiding uit de plasbuis en pijn en/of zwelling van de balzak (ontsteking van de bijbal). Klachten bij vrouwen met een chlamydia-infectie zijn een branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen, meer of andere vaginale afscheiding, pijn bij het vrijen, vaginaal bloedverlies na het vrijen, vaginaal bloedverlies tussen de menstruaties door, pijn in de onderbuik, soms ook met koorts en je ziek voelen (ontsteking in het bekken).

Bij een chlamydia-infectie door anale seks kunnen mannen en vrouwen pijnklachten of jeuk krijgen aan de anus. Ook kun je wat afscheiding uit de anus hebben. Bij een chlamydia-infectie in de keel door orale seks zijn er vaak geen klachten. Als er wel klachten zijn, is het meestal keelpijn of zijn de lymfeklieren in de hals opgezet.

Als je wilt testen of je chlamydia hebt, kan dit 3 weken na de mogelijke besmetting. Als je klachten hebt die bij een chlamydia-infectie kunnen passen, kun je al eerder getest worden. Wil je ook op andere soa?s testen, bespreek dan met je huisarts hoe lang na het seksuele contact je dit kunt doen.

Bij mannen gebeurt het testen door een urineonderzoek. Je moet hiervoor in een potje plassen. Het is het beste om direct in het potje te plassen, zodat je de eerste urinestraal opvangt.

Bij vrouwen gebeurt het testen via de vagina, met een dun wattenstaafje. De huisarts gebruikt hierbij een eendenbek (speculum). Deze brengt hij of zij in in de vagina. Door de eendenbek te spreiden, kan de huisarts de vagina van binnen bekijken. De huisarts zal je vertellen wat je kunt doen om het inbrengen van de eendenbek makkelijk en zonder pijn te laten verlopen. Als je geen klachten hebt die bij een soa kunnen passen, kun je ook zelf de test uit de vagina afnemen (zie ook de adviezen hierna).

Als je anale seks hebt gehad, moet er ook via de anus een test afgenomen worden met een dun wattenstaafje. Dit kun je zelf doen of de huisarts kan dit voor je doen. Als je orale seks hebt gehad, moet er ook in de keel een test afgenomen worden met een dun wattenstaafje. De huisarts kan dit voor je doen.

Als je de vaginale en/of anale test zelf wilt doen, volg dan de volgende adviezen:

• Duw het wattenstaafje in de vagina (5 cm) of in de anus (3 tot 5 cm).
• Draai het wattenstaafje voorzichtig 10 keer rond, zodat het langs de wand van de vagina of anus strijkt.
• Doe het wattenstaafje in het buisje en breek het staafje af op de plek van de inkeping (het staafje is op deze plek dunner en er staat een streepje).
• Draai het buisje goed dicht.

Wat kun je zelf doen?

• Vrij veilig. Zorg dat je altijd condooms op zak hebt en dat je weet hoe je ze moet gebruiken. Zorg ervoor dat je een condoom of beflapje gebruikt bij pijpen, aftrekken of beffen. Gebruik ieder een eigen dildo of vibrator, of doe er voor ieder een schoon condoom omheen als je hem samen gebruikt. Laat je niet overhalen om onveilig te vrijen.
• Laat je testen. Het is verstandig om je te laten testen op soa’s als je onveilig hebt gevreeën, ook als je geen klachten hebt. Heb je veilig gevreeën en heb je toch klachten, laat je dan ook testen. Verder is het verstandig om jou en je partner te testen als je een nieuwe relatie hebt en je graag zonder condoom wilt vrijen. Ben je gewaarschuwd door iemand waarmee je hebt gevreeën omdat hij of zij een chlamydia-infectie of een andere soa heeft? Ook dan moet je je laten testen. Een soa-test kun je doen via de huisarts. Houd er wel rekening mee dat deze soa-test van je eigen risico af gaat. Sommige mensen kunnen zich gratis laten testen bij de soa-poli van de GGD omdat zij meer risico op een soa lopen. Kijk hiervoor op de website van de soa-poli bij jou in de buurt.
• Als je een chlamydia-infectie hebt, is het belangrijk om degene(n) te waarschuwen met wie je seksueel contact hebt gehad in de afgelopen 6 maanden. Zo voorkom je dat iemand chlamydia heeft zonder het te weten en daardoor anderen kan besmetten. En je kunt ervoor zorgen dat anderen op tijd kunnen worden behandeld, voordat zij er (ernstige) gezondheidsklachten van krijgen.
• Als je voor een chlamydia-infectie behandeld bent, is het belangrijk 1 week niet te vrijen. Is je partner ook behandeld voor chlamydia, dan is het belangrijk 1 week niet te vrijen nadat jullie allebei behandeld zijn.

Heb je medicijnen nodig?

Als je chlamydia hebt, dan krijg je antibiotica van je huisarts of van de soa-poli van de GGD. Meestal is dit het middel azitromycine. Je neemt hiervan 1000 mg in 1 keer in. Soms krijg je een ander antibioticum, zoals doxycycline. Overleg met je huisarts of de soa-poli wat voor jou de beste behandeling is.

Als je als vrouw een ontsteking van het bekken hebt door chlamydia, krijg je een zwaardere behandeling. Meestal bestaat deze behandeling uit twee soorten antibiotica die je 14 dagen moet gebruiken. Ook mannen met een bijbalontsteking krijgen een zwaardere behandeling met een antibioticakuur, die meestal 14 dagen duurt.

Bel je huisarts als je:

• Pijn hebt bij het plassen, pijn in de onderbuik, afscheiding uit penis, vagina of anus of opgezette klieren in de liezen.
• Vaginaal bloedverlies hebt tussen de menstruaties door of na seks.
• Als vrouw pijn hebt in de onderbuik, met koorts en/of je ziek voelen.
• Onveilig hebt gevreeën of het condoom is gescheurd of afgegleden tijdens de seks.
• Gewaarschuwd bent door iemand die een soa heeft met wie jij seks hebt gehad.
• Behandeld bent voor chlamydia of een andere soa, maar nog steeds klachten hebt.
• Een soa-test wilt doen.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.