Chronische buikpijn

Wat is chronische buikpijn?

Chronische buikpijn is pijn in je buik die langer dan 3 maanden blijft of minstens 1 jaar steeds weer terugkomt. Deze pijn kan voor iedereen anders aanvoelen, bijvoorbeeld als steken, krampen of een constant pijnlijk gevoel. Chronische buikpijn komt vaker voor bij vrouwen.

Wat is de oorzaak van chronische buikpijn?

Er zitten veel verschillende organen in de buik. Al die organen en de vliezen en spieren eromheen kunnen voor buikpijn zorgen. Bijvoorbeeld bij verstopping, ontsteking of overgevoeligheid voor bepaald voedsel. Darmaandoeningen en in enkele gevallen kanker kunnen voor chronische buikpijn zorgen. Ook stress kan buikpijnklachten geven. Vaak is er geen oorzaak voor de buikpijn te vinden. In de meeste gevallen is er niets ergs aan de hand.

Wat voor klachten krijg je bij chronische buikpijn?

Chronische buikpijn kan op verschillende manieren worden gevoeld, bijvoorbeeld als stekende, zeurende, krampende pijn of een zwaar gevoel in de buik. De pijn kan de hele tijd aanwezig zijn of steeds weer terugkomen. Ook kan de pijn op sommige momenten erger of juist minder erg zijn. De pijn kan samenhangen met je stoelgang, menstruatie of seksueel contact. De buikpijn kan op één plek gevoeld worden of ook in de rest van de buik, de rug of benen.

Er komen vaak andere klachten bij voor, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, verstopping, veranderde ontlasting, vermoeidheid, hoofdpijn, rugpijn of andere pijnklachten. Chronische buikpijn kan het dagelijkse leven verstoren en zorgen voor stress, stemmingswisselingen, depressie of andere psychische klachten.

Hoe wordt de diagnose chronische buikpijn gesteld?

Na een gesprek over de klachten en op welke manier jij daar last van hebt, wordt je buik onderzocht. Vaak worden er bij chronische buikpijn geen lichamelijke afwijkingen gevonden. De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten die jij hebt.

Wat kun je zelf doen?

Vaak wordt er geen oorzaak gevonden voor de buikpijnklachten. Soms kan het helpen om te weten dat er niks ernstigs aan de hand is. Het kan ook een tegenvaller zijn: misschien hoopte je juist dat er een oorzaak gevonden zou worden, die te behandelen is. Als er geen oorzaak wordt gevonden, betekent dat niet dat jouw klachten niet bestaan of dat je je aanstelt. Leren omgaan met de klachten is belangrijk, want de pijn is er. Er zijn dingen die je zelf kunt doen. Probeer uit te vinden wat jou helpt.

• Voldoende ontspanning en lichaamsbeweging: zorg voor voldoende ontspanning en zo min mogelijk stress. Ontspanningsoefeningen, yoga, een warme douche of kruik kunnen helpen de pijn te verlichten. Lichaamsbeweging zorgt voor een goede stoelgang en kan ook goed helpen tegen stress. Probeer minstens 5 dagen per week 30 minuten matig intensief te bewegen, zoals een stevige wandeling of fietstocht.
• Je voeding aanpassen: eet vezelrijk en gezond (vezels zitten bijvoorbeeld in volkorenbrood, zilvervliesrijst, fruit en groente). Drink genoeg: 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Probeer altijd rustig te eten en goed te kauwen.
• Als je merkt dat bepaalde voeding of dranken buikklachten geven, probeer deze dan niet te nemen.
• Stoppen met roken: roken is slecht voor de gezondheid en kan maagklachten veroorzaken. Het is dus belangrijk om te stoppen met roken. Je huisarts kan je hierbij helpen.
• Een gezond gewicht: over- of ondergewicht kan buikpijnklachten geven of erger maken. Een gezond gewicht is belangrijk voor je gezondheid.

Je klachten kunnen erger worden of langer duren als je je zorgen maakt over je klachten, als je veel stress hebt of als je vervelende reacties krijgt van anderen. Merk jij dit, praat er dan over met je huisarts of met iemand die je vertrouwt.

Hoe is de behandeling van chronische buikpijn?

Omdat er vaak geen oorzaak te vinden is voor chronische buikpijn, bestaat de behandeling meestal uit het leren omgaan met de pijn. Samen met een (huis)arts, diëtist, fysiotherapeut, psycholoog, seksuoloog of maatschappelijk werker kun je uitzoeken wat jouw buikpijn erger maakt. Ook kun je kijken wat de buikpijn doet met jouw dagelijkse leven. Je kunt leren beter met de pijn om te gaan, zodat je er minder last van hebt.

• Bekkenbodemtherapie is een soort fysiotherapie. Dit kan bijvoorbeeld helpen bij verstopping. Je traint hiermee de bekkenbodemspieren en leert ze ook te ontspannen. Hierdoor kan verstopping minder worden. Je kunt proberen op de wc een krukje onder je voeten te zetten. Hierdoor gaat het poepen soms ook al makkelijker.
• Een psycholoog kan op verschillende manieren helpen bij chronische buikpijn. Je kunt met een psycholoog praten over de invloed van de buikklachten op jouw leven. Als je veel klachten van buikpijn hebt, kan dit namelijk een grote rol spelen in jouw dagelijkse leven. Een psycholoog kan je ook helpen om op een andere manier met je buikklachten om te gaan. Je leert je lichamelijke klachten op een goede manier te beïnvloeden en je leert stress en spanning te verminderen. Het is wetenschappelijk bewezen dat psychologische hulp de klachten van chronische buikpijn minder kan maken. Vooral bij mensen die aangeven dat de buikpijn een grote rol speelt in hun leven. Er zijn verschillende psychologische behandelingen, zoals cognitieve gedragstherapie en hypnotherapie.
• Als je merkt dat je klachten van chronische buikpijn minder worden door het niet-eten van bepaalde soorten voeding, dan kan het goed zijn om advies te vragen aan een diëtist. Jullie kunnen samen kijken naar een geschikt dieet, waarbij je wel alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt. Soms krijg je het advies om een FODMAP-dieet te volgen. Dit kun je het beste doen onder begeleiding van een diëtist, omdat het een ingewikkeld dieet is. Bij een FODMAP-dieet eet je geen slecht verteerbare koolhydraten. Koolhydraten die slecht verteren worden namelijk door darmbacteriën afgebroken. Daarbij komt er gas vrij. Het gas kan je een een opgeblazen buik, winderigheid en diarree geven. Het FODMAP-dieet lijkt bij een deel van de mensen met chronische buikpijn te zorgen voor minder klachten.

Soms kunnen medicijnen helpen tegen de buikpijn, zoals pijnstillers of laxeermiddelen. Overleg hierover met je (huis)arts.

• Bij veel pijn mag je paracetamol gebruiken. Houd de dosering aan die op de verpakking staat. Als je andere pijnstillers wilt gebruiken (bijvoorbeeld NSAID?s zoals ibuprofen), overleg hierover dan altijd eerst met je huisarts.
• Medicijnen tegen kramp, zoals mebeverine of butylscopolamine, kunnen helpen tegen buikpijn. Ze kunnen de spierspanning in de darmwand verlagen. Maar het is niet wetenschappelijk aangetoond dat deze middelen echt helpen.
• Zenuwpijnstillers, zoals amitriptyline, kunnen de darm minder gevoelig maken voor pijnprikkels. Ze worden soms gegeven bij ernstige klachten van prikkelbare-darmsyndroom. In een hogere dosering werken deze middelen tegen depressie (antidepressiva). In een lage dosering hebben deze middelen geen effect op de gemoedstoestand (de stemming).
• Linaclotide is een medicijn dat door een Maag- darm en lever-arts kan worden voorgeschreven. Het wordt gebruikt als je al meer dan een jaar veel last hebt van prikkelbare-darmsyndroom met verstopping, waarbij andere behandelingen niet helpen. Het kan verstopping en pijnklachten verminderen. Een veel voorkomende bijwerking van dit middel is diarree.
• Pepermuntolie kan de spierspanning in de darm verlagen. Daardoor kunnen de klachten van prikkelbare-darmsyndroom minder erg worden. Het middel is zonder recept verkrijgbaar bij de drogist en de apotheek.

Bel met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.