Chronische obstipatie

Wat is chronische obstipatie?

Chronische obstipatie betekent langdurige verstopping. Het is een verstopping in de darmen die langer dan drie maanden duurt. Door de verstopping gaat het poepen moeilijk. De ontlasting is hard of keutelig en komt meestal minder dan drie keer per week. Je moet vaak persen bij het poepen. Dat kan pijn doen. Je darmen voelen daarna misschien niet helemaal leeg. Je kunt ook last hebben van buikpijn, buikkrampen en een opgezette buik.

Wat is de oorzaak van chronische obstipatie?

De darmen spelen een rol bij de vertering van voedsel: ze kneden het, halen er voedingsstoffen uit en drukken het dan als ontlasting richting de anus. Als de ontlasting te lang in de darmen blijft zitten, haalt het lichaam er te veel vocht uit. Dan wordt het hard en droog. Het kan niet meer goed verder door de darm bewegen. Hierdoor raakt je darm verstopt.

Chronische obstipatie komt meestal doordat de darmen niet genoeg bewegen. De ontlasting gaat daardoor te langzaam door de darm heen. Dit kan door verschillende dingen komen. Bijvoorbeeld doordat je te weinig vezels eet, te weinig drinkt of niet genoeg beweegt. Het kan komen doordat je niet altijd naar de wc gaat als je aandrang voelt, of als er te veel spanning staat op de spieren in je bekken. Stress, spanning en het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen ook verstopping geven. Heel soms komt het door een ziekte of een stoornis.

Obstipatie komt vaker voor bij vrouwen en ouderen. Het heeft ook te maken met de beweeglijkheid van de darm, en is voor iedereen verschillend. Als je ouder wordt, bewegen je darmen minder soepel. Dan heb je meer kans op chronische obstipatie.

Wat voor klachten krijg je bij chronische obstipatie?

Bij chronische obstipatie kun je de volgende klachten hebben:

• Het poepen gaat moeilijk en je moet hard persen.
• De ontlasting is hard, droog en/of keutelig.
• Na het poepen heb je het gevoel dat er nog steeds ontlasting in de darmen zit.
• Het lukt niet om de ontlasting eruit te krijgen.
• Je hebt het gevoel dat het laatste deel van de darm, dicht bij de anus, blokkeert.
• Je moet met de hand helpen om de ontlasting eruit te krijgen.
• Je hebt buikpijn en/of een harde, opgezette buik.
• Er kan dunne ontlasting langs de verstopping lekken, in je onderbroek.
• Door het persen kun je aambeien, scheurtjes of kloofjes bij de anus krijgen.

Hoe wordt de diagnose chronische obstipatie gesteld?

In een gesprek over je klachten of met een vragenlijst kan de diagnose chronische obstipatie worden gesteld. Soms wordt je buik onderzocht. Er worden bij zo’n onderzoek vaak geen lichamelijke afwijkingen gevonden.

Wat kun je zelf doen?

Door je leefstijl en voeding aan te passen, kun je ervoor zorgen dat de ontlasting sneller door de darmen kan bewegen. Daardoor heb je minder last van verstopping.

• Eet voldoende vezels: vezels zorgen ervoor dat de ontlasting zachter wordt en stimuleren de werking van de darm. Vezels zitten vooral in fruit, groente, peulvruchten, aardappelen, zilvervliesrijst en volkorenproducten.
• Eet gezond: gezonde voeding is belangrijk voor je maag en darmen. Eet gevarieerd met voldoende groente en fruit, volkoren producten, peulvruchten, noten en vis. Probeer niet te veel suiker, zout en vet te eten.
• Sla je ontbijt niet over: een ontbijt (met vezels!) zet je darmen in beweging.
• Zorg dat je voldoende vocht neemt: drink minstens 1,5 tot 2 liter per dag, het liefst water of thee. Hierdoor blijft je ontlasting soepel.
• Zorg dat je genoeg beweegt: probeer minstens 5 dagen per week 30 minuten matig intensief te bewegen, bijvoorbeeld met een stevige wandeling of fietstocht. Hierdoor komen de darmen ook in beweging.
• Ga meteen naar de wc als je voelt dat je moet. Neem de tijd, ook als je het druk hebt. Houd je ontlasting niet op: hierdoor zal het dikker worden. Dat maakt poepen moeilijker. Probeer in een goede houding op de wc te zitten. Dit helpt de anus te ontspannen. Een voetenbankje kan hierbij helpen.
• Houd een dagboekje bij: schrijf op wat je eet en drinkt en hoe je ontlasting eruitziet. Hierdoor kun je zien wat eten en drinken doen voor je ontlasting.
• Stoppen met roken: roken heeft een schadelijke werking op je maag en darmen en is slecht voor de gezondheid. Het is dus belangrijk om te stoppen met roken, je huisarts kan je hierbij helpen.

Hoe is de behandeling van chronische obstipatie?

Chronische obstipatie kan vaak behandeld worden met de hiervoor genoemde adviezen. Je (huis-)arts en/of een diëtist kunnen je ook helpen.

Soms zijn medicijnen nodig, zoals vezels of een laxeermiddel. Als dat niet helpt, kan een klysma nodig zijn om de verstopping weg te halen. Hierbij wordt via de anus een vloeistof in de darm gespoten, die de ontlasting soepel maakt.

Ook een bekkenbodemfysiotherapeut kan helpen. Deze leert jou de spieren in je bekken goed te gebruiken en in een goede houding op de wc te zitten. Daarmee kun je de verstopping verhelpen en ervoor zorgen dat je de klachten niet weer krijgt.

Bel met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.