Epileptische aanval

Wanneer heb je een insult?

Een insult (of toeval) komt voor bij epilepsie. Epilepsie is de verzamelnaam voor aandoeningen in de hersenen, waardoor je epileptische aanvallen hebt. De cellen in onze hersenen communiceren via netwerken met elektrische signalen. Als je een epileptische aanval hebt, is de elektrische activiteit in 1 of meerdere hersengebieden verstoord. Er ontstaat een soort kortsluiting. De hersenen of delen daarvan gaan anders werken. Als je meer dan 1 epileptische aanval per jaar hebt, heb je epilepsie. Vaak is het niet duidelijk waar dit door komt. Soms ontstaat epilepsie na hersenschade door een ongeluk, een beroerte, een hersentumor of zuurstoftekort. Ook als epilepsie in de familie zit, heb je een hogere kans om het te krijgen. Epilepsie kan vervelend zijn in het dagelijks leven. Het ligt aan hoe erg de aanvallen zijn, maar het kan gevolgen hebben voor autorijden, sporten en werken. Een epileptische aanval kan uitgelokt worden door verschillende aanslagen op het lichaam, zoals alcohol, drugs, stress, spanningen, te weinig slaap, flitsende lichten, het veranderen van lichaamstemperatuur bij koorts of een verandering in de hormoonbalans zoals tijdens de menstruatie. 

Sommige mensen voelen een epileptische aanval aankomen doordat ze tintelingen voelen, lichtflitsen zien of een vreemde geur ruiken. Er bestaan verschillende soorten epileptische aanvallen. De klachten verschillen per deel van de hersenen dat bij een aanval betrokken is.  

Er zijn epileptische aanvallen waarbij de klachten heel duidelijk aanwezig zijn. Hierbij kunnen je armen en benen onwillekeurig bewegen of schokken terwijl je buiten bewustzijn bent. Je kunt hierbij ook urine verliezen en op de zijkant van je tong bijten. Er bestaan ook epileptische aanvallen waarbij de klachten amper te zien zijn. Iemand kan bijvoorbeeld even afwezig zijn of voor zich uit staren, soms gaat dit samen met smakkende bewegingen van de mond of met friemelen van de handen. 

Een aanval is meestal niet direct gevaarlijk, maar als iemand tijdens een aanval niet bij bewustzijn is, moeilijk kan ademhalen en de aanval niet stopt, kan het wel gevaarlijk zijn. 

Wat kun je zelf doen?  

• Let op uitlokkende factoren 
• Vermijd stress, ernstige vermoeidheid, flitsende lichten en overmatig alcohol- en drugsgebruik. Een regelmatig leven met een goede nachtrust kan een deel van de aanvallen voorkomen. 
• Informeer je omgeving 

Stel mensen die je dagelijks ziet op de hoogte van je epilepsie. Een aanval kan paniek veroorzaken, dus het is goed om te vertellen wat iemand kan doen als je een aanval krijgt. Ze mogen namelijk niets in je mond stoppen, kunnen het beste je hoofd beschermen en soms medicijnen toedienen. Ze kunnen een arts of 112 bellen als de aanval langer dan 5 minuten duurt, als je meerdere aanvallen hebt of als je gewond bent. 

• Neem medicatie trouw in 

Bij 70% van de mensen onderdrukken de medicijnen de aanvallen. Als je van je arts medicijnen hebt gekregen, is het belangrijk deze echt in te nemen. Neem ze op vaste tijden in om vergissingen te voorkomen. Let op als je diarree hebt of moet overgeven, omdat de medicijnen dan minder goed worden opgenomen. Lees de bijsluiter en bel je arts als je vragen hebt.  

• Pas op in het verkeer 

In het verkeer kan een epileptische aanval gevaarlijk zijn. Er zijn regels over rijden met epilepsie. Met vragen hierover kun je bij je arts terecht. 

• Contact met lotgenoten 

Het kan fijn zijn om ervaringen te delen met anderen die epilepsie hebben. Dit kan bij Stichting ZIE (Zorg Intensief en Epilepsie) en de Epilepsie Vereniging Nederland (EVN).  

Heb je medicijnen nodig?  

Je kunt medicijnen gebruiken om epileptische aanvallen te voorkomen. Deze medicijnen heten anti-epileptica. Of en welk anti-epilepticum voor jou geschikt is ligt aan het soort aanvallen dat je hebt. Sommige mensen slikken de medicijnen levenslang, soms kan het in overleg met de arts afgebouwd worden. Tijdens een aanval kan iemand die de juiste instructies kent, je een medicijn geven om de aanval te stoppen. Deze medicijnen worden toegediend via injecties, druppels, via de anus of soms met neusspray.  

Bel je huisarts als: 

• Je vragen hebt over medicijnen of als je meer wilt weten over epilepsie in combinatie met sporten, werken en autorijden. 
• Je erover denkt om te stoppen met de medicijnen. 
• Je anti-epileptica gebruikt en zwanger wil worden. 

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen. 

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.