Gewichtstoename

Wanneer heb je last van gewichtstoename?

Je lichaam gebruikt op elk moment energie om alles te kunnen doen wat het moet doen, zoals beweging en je stofwisseling. Deze energie en voedingstoffen haalt het lichaam uit eten en drinken. Als je meer energie en voedingsstoffen binnenkrijgt dan dat je gebruikt, word je zwaarder. In Nederland zijn er veel mensen met overgewicht. Dit komt voor een groot deel omdat we te weinig bewegen en te veel of ongezond eten. Vaak komt dit door stress en het druk hebben.

Officieel heb je overgewicht als je een BMI (Body Mass Index) van 25 – 29.9 hebt. Een BMI van 30-39.9 noemen we obesitas en een BMI van hoger dan 40 noemen we morbide obesitas. Je kunt je BMI berekenen met de BMI meter van het Voedingscentrum, maar je BMI zegt niet alles. Iemand die bijvoorbeeld erg gespierd is kan een BMI boven de 25 hebben, maar toch gezond zijn. Ook kan iemand met een normale BMI een hoog vetpercentage hebben en minder gezond zijn. Daarom wordt je buikomvang ook als maatstaf voor overgewicht aangehouden. Bij mannen is een buikomvang van groter dan 94cm te veel en bij vrouwen een buikomvang van groter dan 80cm.

Een gezond gewicht is belangrijk, omdat mensen met overgewicht een hoger risico hebben op verschillende ziektes, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte, gewrichtsklachten en zelfs bepaalde vormen van kanker.

We schreven al dat je meestal aankomt door een ongezonde levensstijl. Maar in sommige gevallen word je zwaarder door een lichamelijke aandoening, zoals een traag werkende schildklier of een depressie. Ook kunnen mensen snel aankomen als ze vocht vasthouden bij hartfalen. Hierbij wordt iemand vaak ook benauwd.

Wat kun je zelf doen?

• Gezond eten

Probeer gezond en gevarieerd te eten. Kijk voor tips bijvoorbeeld naar de schijf van vijf. Het is belangrijk dat je niet te veel eet. Als je niet goed weet of je te veel eet, kun je eens bijhouden wat je precies eet en drinkt. Er zijn verschillende apps (bijvoorbeeld Mijn Eetmeter van het voedingscentrum) waarmee je kunt bijhouden hoeveel energie en voedingsstoffen je binnen krijgt. Ook kun je je huisarts vragen wat een gezond dieet is.

• Meer bewegen

Als je wilt afvallen kun je ook meer gaan bewegen. Dit hoeft niet per se sporten te zijn, maar dat mag natuurlijk wel. Probeer minstens 5 dagen in de week een half uur actief te bewegen, zoals wandelen of fietsen. Vaak is meer beweging het beste vol te houden als je het onderdeel maakt van het dagelijks leven. Ga bijvoorbeeld met de fiets naar het werk of de winkel. Over het algemeen is het makkelijker om af te vallen door gezonder te eten dan door meer te bewegen, maar je kunt dit natuurlijk combineren.

• Stress verminderen

Als je op werk, thuis of ergens anders stress hebt, kun je proberen daar wat aan te doen. Bijna iedereen heeft wel eens stress, maar als je er last van hebt dan kan het werken om er over te praten en een oplossing te zoeken. Als je minder last hebt van stress, ga je vaak ook beter voor jezelf zorgen.

Heb je medicijnen nodig?

We raden af om medicijnen te gebruiken om af te vallen. Medicijnen om af te vallen kunnen vervelende bijwerkingen hebben of niet goed samen gaan met andere medicijnen die je eventueel gebruikt. Alleen als je veel aankomt door een ziekte, kunnen medicijnen nodig zijn. Je huisarts zal in dit geval met je bespreken of en welke medicijnen nodig zijn.

Bel de huisarts bij gewichtstoename als:

• Je blijft aankomen zonder dat je begrijpt waarom.
• Je een BMI hebt van hoger dan 29.9.
• Je last hebt van andere lichamelijke klachten, zoals vocht vasthouden, benauwd zijn en ’s nachts veel moeten plassen.
• Je als vrouw ook last hebt van onregelmatige menstruatie of je moeilijk zwanger kunt worden.
• Je vooral dikker wordt bij je gezicht, buik en borst en niet rond je armen en benen.
• Je slechter gaat zien of als je gezichtsveld smaller wordt (alsof je oogkleppen op hebt).
• Je psychische klachten hebt zoals angstig zijn, stress voelen of je somber voelen.
• Je denkt dat je overgewicht andere lichamelijke klachten geeft. Zoals pijnlijke knieën of kort stoppen met ademen in je slaap.
• Je wat wilt doen aan je overgewicht en hier hulp bij wil.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.