Heupartrose

Wat is heupartrose?

Heupartrose is slijtage van het kraakbeen in het heupgewricht. Dit kan klachten geven zoals pijn en stijfheid in het gewricht.

Wat is de oorzaak van heupartrose?

Het heupgewricht bestaat uit een kop die in een kom beweegt. Deze botten zijn bedekt met een laag kraakbeen. Dit kraakbeen zorgt ervoor dat het heupgewricht soepel beweegt. Als het kraakbeen dunner of slechter wordt, dan is er sprake van slijtage. Dit wordt heupartrose genoemd.

De oorzaak is vaak niet helemaal duidelijk. Heupartrose komt vaker voor bij mensen die ouder zijn dan 45 jaar en bij vrouwen. Andere factoren die een rol spelen zijn overgewicht, te zware belasting van de heup of een ongeluk. Ook bij een aangeboren heupafwijking en chronische ziektes zoals reumato?de artritis komt heupartrose vaker voor.

Wat voor klachten krijg je bij heupartrose?

Heupartrose hoeft niet altijd klachten te geven. Klachten ontstaan vaak als de artrose erger wordt. De meest voorkomende klacht is pijn in het heupgewricht.
Bij artrose is het gewricht gevoelig voor ontstekingen. Hierbij ontstaat een dik, pijnlijk en soms rood gewricht. De ontstekingen worden ook wel ?opvlammingen? genoemd. Ze duren vaak een paar dagen tot weken.

Klachten die je kunt hebben bij heupartrose zijn:

• Pijn, in het begin vaak alleen bij bewegen.
• Stijfheid, vooral in de ochtend.
• Opstartpijn, bijvoorbeeld bij het opstaan uit een stoel
• Niet ver kunnen lopen.
• Minder kracht hebben, vooral als de artrose erger wordt.

Hoe wordt de diagnose heupartrose gesteld?

De arts stelt de diagnose heupartrose op basis van de klachten. Hij of zij zal ook lichamelijk onderzoek doen. Is het meteen duidelijk dat het heupartrose is, dan is extra onderzoek niet nodig. Is er twijfel of zijn de klachten onduidelijk, dan kan de arts aanvullend onderzoek aanvragen. Meestal is dat een r?ntgenfoto van de heup.

Wat kun je zelf doen?

• Probeer elke dag minstens een half uur te bewegen. Bewegen is goed voor de gewrichten en de spieren het lichaam. Lopen, fietsen en zwemmen zijn niet erg belastend voor je gewrichten en houden je gewrichten in beweging. Doe geen sporten die heel intensief of explosief zijn. Dit kan juist te veel belasting geven en de klachten erger maken.
• Voorkom te veel belasting. Als je de dag na sporten, bewegen of oefenen meer pijn hebt, dan heb je de heup te veel belast. Doe het de volgende keer iets rustiger aan.
• Zorg voor een gezond gewicht. Bij overgewicht belast je de heup extra. Door af te vallen, hoeft je heup minder gewicht te dragen. Je klachten kunnen hierdoor ook minder worden. Een gezond gewicht is niet alleen goed voor je gewrichten, maar voor je hele lichaam. Om op een goede manier af te vallen, kun je hulp vragen aan een di?tist.
• Pas je werkzaamheden aan. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in je werk om je heup minder te belasten. Een bedrijfsarts kan hierbij helpen en kijken welke mogelijkheden er zijn om aan het werk te blijven. Soms kan iemand het werk (tijdelijk) helemaal niet meer doen.

Hoe is de behandeling van heupartrose?

• Medicatie

Als pijnstiller wordt meestal gestart met paracetamol. Werkt dit niet genoeg, dan krijg je vaak een NSAID (een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals Ibuprofen). NSAID?s hebben meer bijwerkingen en kunnen niet aan iedereen gegeven worden. Soms is het nodig om ook een maagbeschermer te geven bij een NSAID. ?Als je andere pijnstillers wilt gebruiken (bijvoorbeeld NSAID?s), overleg hierover dan altijd eerst met je huisarts.

Soms wordt een injectie met corticostero?den gegeven in de heup. Dit is een ontstekingsremer. Het helpt niet om de artrose zelf te behandelen, maar soms is het nodig om te bepalen of de pijn uit de heup of de rug komt. Ook wordt het soms gebruikt bij verergering van de klachten. De heup is een moeilijk bereikbaar gewricht. Daarom wordt de injectie gegeven met behulp van een echografie of een r?ntgenbeeld.

• Fysiotherapie

Een fysiotherapeut kan je begeleiden om te blijven bewegen. Samen kunnen jullie een schema maken dat past bij jouw lichaam en klachten. De fysiotherapeut weet welke oefeningen nodig en mogelijk zijn. Zo kun je bijvoorbeeld de spieren rond het gewricht sterker maken. Soms kun je na een paar behandelingen de oefeningen zelf thuis blijven doen. Soms is langere begeleiding van de fysiotherapeut nodig.

• Operatie

Als de artrose ernstig is of heel veel klachten geeft, kan een operatie nodig zijn. De specialist (orthopeed) zal hierover met je overlegen om een goede beslissing te neme. Bij een operatie vervangt de specialist de heup door een kunstheup. Tegenwoordig kan een kunstheup wel 20 jaar meegaan.

Er zijn 2 manieren van opereren: de voorste operatie en de achterste operatie. De voorste operatie is een nieuwere manier van opereren. Er hoeven bij deze operatie geen spieren te worden losgemaakt. Hierdoor kan het herstel sneller verlopen. Deze operatie kan niet bij iedereen worden gedaan.

De achterste operatie is de klassieke manier van opereren. Er worden spieren losgemaakt om goed bij het heupgewricht te kunnen komen. Hierdoor kan het herstel in het begin minder snel gaan.

Een operatie kan ook complicaties geven, zoals een infectie, trombose of longembolie, een bloeding, een scheur in het bot, zenuwschade, het uit de kom schieten van de heup of beenlengteverschil.

• Alternatieve behandelingen

Voor heupartrose worden ook alternatieve behandelingen aangeboden, zoals acupunctuur, koude kompressen, voedingssupplementen (zoals glucosamine). Het is niet bewezen dat deze behandelingen echt werken. Daarom worden ze ook niet aangeraden.

Bel met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Heb je last van zwelling, roodheid, pijn en warmte bij aanraking, koorts of kun je de heup steeds slechter bewegen of er niet meer op staan? Bel dan meteen je (huis)arts.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.