Heupkop-necrose (avasculaire necrose)

Wat is heupkop-necrose?

Heupkop-necrose is een pijnlijke aandoening door tijdelijk of blijvend verlies van de bloedtoevoer. Necrose betekent letterlijk ?celdood?. Het is een algemene term voor het afsterven van cellen in het menselijk lichaam. Bepaalde botten in je lichaam hebben een kwetsbare bloedvoorziening. Je heup is hier ??n van. Dit gewricht is dan ook het vaakst aangedaan. Als de bloedtoevoer niet goed gaat, krijgen botcellen niet genoeg voedingsstoffen en zuurstof. Hierdoor sterven ze geleidelijk af.

Als je heup-necrose niet behandelt, kan het leiden tot beschadiging, vormverandering of slijtage (artrose) van je bot en kraakbeen. In ernstige gevallen kan je bot deels of volledig afsterven en is een operatie nodig.

Wat is de oorzaak van heupkop-necrose?

Botnecrose van de heup, het bekken of het bovenbeen ontstaat als de bloedtoevoer wordt verstoord. Dit kan gebeuren als je heup uit de kom gaat, het bot van je heup breekt of als je daar andere verwondingen hebt. Bepaalde medicijnen kunnen ook een oorzaak zijn. Hoge doseringen van corticostero?den voor een langere tijd geven bijvoorbeeld een hoger risico; deze medicijnen zijn nodig voor de behandeling van bijvoorbeeld astma en reumato?de artritis. Chemotherapie kan ook beschadiging van de bloedvaten geven. Daarnaast is het overmatig gebruik van alcohol een bewezen risicofactor. Botnecrose van het bekken, heup en bovenbeen wordt ook gekoppeld aan een aantal andere ziekten, zoals een chronische ontsteking van de darm of van de bloedvaten.

Wat voor klachten krijg je bij heupkop-necrose?

Heupkop-necrose kan voorkomen op alle leeftijden, maar komt voornamelijk voor tussen het 30e en 60e levensjaar. Mannen hebben een grotere kans het te krijgen dan vrouwen. Het begint vaak met een kloppende of stekende pijn in je lies, bil en bovenbeen. Ook kan het bewegen van je heupgewricht moeilijk of pijnlijk zijn. In een vergevorderd stadium kun je ook stijfheid en ernstige pijn ervaren, in rust of ?s nachts. Inzakking van de botdelen kan ervoor zorgen dat je scheef gaat staan of dat je ene been korter wordt dan het andere.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Als je huisarts vermoedt dat je heupkop-necrose hebt, word je doorgestuurd naar een orthopeed. Deze stelt meestal de diagnose met een r?ntgenfoto. Op de r?ntgenfoto kunnen je botstructuren goed in beeld worden gebracht. Aanvullend kan er een botscan worden gemaakt om het bot of het gewricht beter in beeld te brengen. De ernst van de necrose wordt ingeschat op basis van 4 stadia.

Wat kun je zelf doen?

Je heup, het bekken en het bovenbeen dragen een groot deel van jouw gewicht. Een gezond gewicht kan onnodige druk op deze botten en pijnklachten voorkomen of verminderen. Je kunt een di?tist vragen om je voedings-en leefstijladviezen te geven. Zorg er ook voor dat je in beweging blijft en het gewricht soepel houdt. Je kunt een fysiotherapeut vragen je hierbij te helpen. Deze kan je ook advies geven over de juiste manier van bewegen.

Hoe is de behandeling van heupkop-necrose?

Er zijn geen medicijnen die heupkop-necrose kunnen genezen. Je kunt wel ontstekings-en pijnremmende medicijnen krijgen. Als je andere pijnstillers wilt gebruiken dan paracetamol, overleg hierover dan altijd eerst met je huisarts. Ook kan het lopen met een hulpmiddel, zoals een stok of rollator, de pijn minder maken en verdere achteruitgang van het gewricht voorkomen.

De behandeling met een elektrische stimulator is relatief nieuw. Hiermee wordt geprobeerd het aangedane bot te genezen.

Soms zijn bovenstaande behandelingen onvoldoende en moet een operatie worden overwogen.

Totale heupprothese

Als de heupkop-necrose in een vergevorderd stadium is, zal meestal een kunstheup worden geplaatst. Dit is de enige oplossing die effect heeft. .

Decompressie aangedane bot

Als de heupkopnecrose nog niet ver is gevorderd, kan via een klein sneetje in de huid een gaatje worden geboord in het gebied met de verminderde bloedvoorziening. Dit zorgt voor een kanaaltje. Je lichaam kan daarin snel nieuwe bloedvaten aanmaken. Het zorgt ook voor minder druk op je bot. Daardoor wordt de pijn minder.

Een operatie kan ook complicaties geven, zoals een infectie, een nabloeding, een bloedstolsel, of zenuwschade. Er is geen garantie dat de pijnklachten helemaal verdwijnen.

Bel met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Heb je last van zwelling, roodheid, pijn en warmte bij aanraking, koorts of kun je de heup steeds slechter bewegen of er niet meer op staan? Bel dan meteen je (huis)arts.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.