Insectenbeet

Wanneer heb je een insectenbeet?

Een insect kan steken uit zelfverdediging, zoals een wesp of een horzel. Of om zich te voeden met bloed, zoals een mug of een teek. Als een insect steekt om zichzelf te beschermen, merk je dit meestal direct aan pijn, zwelling en jeuk van de huid. Als een insect steekt om je bloed te kunnen drinken, merk je dit vaak pas later aan een zwelling en jeuk.

Een insectenbeet is meestal niet gevaarlijk. Maar als je allergisch bent, bijvoorbeeld voor wespen of bijen, kan een insectenbeet wel gevaarlijk zijn. Iemand die een ernstige allergie heeft, kan een anafylactische reactie krijgen. Dat is een heel snelle en heftige allergische reactie, die levensbedreigend is. De reactie kan gepaard gaan met zwelling van de keel en tong, moeite met ademen, een lage bloeddruk, duizeligheid en een onregelmatig hartritme.

Bel met spoed 112 of de huisarts als je een ernstige allergische reactie vermoedt of hebt. Gebruik direct een EpiPen als je die hebt, ook als je twijfelt of dit nodig is. Bel ook 112 als de klachten al minder lijken te worden.

Wat kun je zelf doen?

·      Een steek/beet voorkomen.

Verklein de kans op een insectensteek of -beet door niet in paniek te raken als er een insect in de buurt is. Houd eten buiten goed afgedekt. Draag bedekkende kleding en dichte schoenen bij buitenactiviteiten. Heb je een nest gevonden, verwijder dit niet zelf. Bel hiervoor een professional. Smeer je in met een insectenwerend middel waar de werkzame stof DEET in zit.

·      Een wespen- of bijensteek behandelen.

Ben je gestoken, verwijder dan zo snel mogelijk de angel als deze nog in de huid zit. Je kunt dat doen met je nagel of met een pincet. Is de angel eruit, zuig dan het gif uit de huid met een gifzuiger. Maak hierna de huid schoon met alcohol of jodium.

·      Een tekenbeet behandelen.

Ben je gebeten door een teek, dan is het belangrijk de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Gebruik geen alcohol op de teek als hij nog in de huid zit. Verwijder de teek met een tekentang of met een scherp pincet. Gebruik je een tekentang, volg dan de gebruiksaanwijzing. Gebruik je een pincet, pak de teek dan zo dicht mogelijk op de huid vast. Verwijder de teek door hem er rustig uit te trekken, zonder te draaien. Als je de teek verwijderd hebt, kun je de huid schoonmaken met alcohol of jodium. Zie ook het artikel Tekenbeet.

·      Klachten verminderen na een insectenbeet.

Als je last hebt van pijn of jeuk van een insectensteek, kun je de steekplek koelen. Je kunt hiervoor een nat kompres of een coldpack gebruiken met een doek eromheen om bevriezing van de huid te voorkomen. Je kunt ook mentholpoeder of -gel gebruiken tegen de jeuk.

·      Insectenbeet in het buitenland.

In het buitenland komen andere insecten voor dan in Nederland. Met name in de tropen zijn er insecten waar je ziektes van kunt krijgen, zoals malaria, dengue of zika. Ga je naar een tropisch land, informeer dan vooraf of je inentingen of medicijnen nodig hebt om dit soort ziekten te voorkomen. Smeer je regelmatig goed in met een insectenwerend middel met DEET, speciaal in de tropen.

Heb je medicijnen nodig?

Bij een gewone insectenbeet heb je geen medicijnen nodig. Als je veel pijn hebt, kun je paracetamol gebruiken. Houd je aan de dosering die op de verpakking staat.

Als je een milde allergie hebt of je merkt dat de steekplek erg opzwelt, kan een anti-allergiemedicijn helpen (een antihistaminicum). Overleg hierover met je huisarts.

Als je eerder een anafylactische reactie hebt gehad, is het belangrijk dat je altijd een EpiPen bij je hebt met adrenaline erin. Soms heb je ook een luchtwegverwijder nodig (ventolin/salbutamol). Bij een anafylactische reactie worden er ook ontstekingsremmende medicijnen (corticosteroïden) gegeven. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de reactie sneller overgaat; je huisarts kan ze voorschrijven. 

Als je een tekenbeet hebt en de teek heeft langer dan 24 uur in de huid gezeten, kan het ook zijn dat je medicijnen nodig hebt. Zie het artikel Tekenbeet.

Bel je huisarts als je deze klachten hebt na een insectenbeet:

–         Jeukende rode uitslag over het lichaam.

–         Erge zwelling op de plek van de insectenbeet.

–         Steeds roder wordende huid in de dagen na de insectenbeet, eventueel met koorts.

–         Een tekenbeet waarbij het niet lukt om de teek te verwijderen.

–         Een teek (verwijderd) die langer dan 24 uur in de huid zit/heeft gezeten.

–         Ziek voelen nadat je in de tropen bent geweest en daar bent gestoken door een mug.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.