Knobbel in de borst

Wanneer heb je een knobbel in de borst?

De borsten bestaan uit melkklieren met daaromheen steunweefsel. Dit weefsel samen zorgt ervoor dat de borst wat hobbelig kan aanvoelen. Vlak voor de menstruatie kan dit wat meer zijn dan net na de menstruatie. De borsten kunnen dan ook gespannen zijn, gevoelig zijn of pijn doen. Als je een knobbel in de borst voelt dan voel je een verdikking zitten die anders aanvoelt dan de rest van de borst. De knobbel kan verschillende vormen hebben. Hij kan voelen als een ronde zwelling, een streng, een knikker of een schijf. Een knobbel in de borst doet meestal geen pijn.

Veel vrouwen maken zich zorgen als ze een knobbel in de borst voelen. Ze zijn vaak bang dat ze borstkanker hebben. Een knobbel in de borst kan zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Van de 100 vrouwen die bij de huisarts komen met een knobbel in de borst, blijken er ongeveer 9 borstkanker te hebben. De rest heeft een goedaardige knobbel of de knobbel blijkt normaal borstweefsel te zijn.

Meest voorkomende goedaardige knobbels in de borst:

Cyste

Een cyste is een holte gevuld met vocht. Een cyste in de borst voelt meestal aan als een knikker. De grootte van een cyste in de borst loopt uiteen van een kleine knikker tot een ei. Een cyste ontstaat vaak rond de menstruatie. Een cyste kan nooit kwaadaardig worden en hoeft dus ook niet behandeld te worden. Als een vrouw veel last heeft van een cyste kan hij leeggezogen worden met een naald. De cyste kan zich soms wel weer opnieuw vullen met vocht. Soms moet hij weggehaald worden met een operatie.

Fibroadenoom

Een fibroadenoom is een bindweefselknobbel. Een fibroadenoom voelt vaak rubberachtig en glad aan en komt vooral voor bij jonge vrouwen tussen de 20 en 30 jaar. In de dagen voor de menstruatie kan een fibroadenoom wat groter zijn en dus ook wat meer pijnklachten geven. Ook een fibroadenoom hoeft niet behandeld te worden omdat het geheel goedaardig is. Maar bij veel pijnklachten of als ze heel groot zijn, worden ze wel eens weggehaald met een operatie.

De kans dat een knobbel in de borst kwaadaardig is, neemt toe als een vrouw ouder wordt. Meer dan 75% van de vrouwen met borstkanker is ouder dan 50 jaar. Als er in de familie een erfelijke vorm van borstkanker voorkomt, is de kans op een kwaadaardige knobbel ook vergroot, ook al is een vrouw jonger dan 50 jaar. Aanwijzingen voor een erfelijke vorm van borstkanker binnen de familie zijn bijvoorbeeld:

·      Het borstkankergen komt voor binnen de familie (BRCA1- of BRCA2-gen).

·      Er komt in de familie borstkanker voor onder de 40 jaar, bij 2 of meer vrouwen onder de 50 jaar, of bij een man.

·      Er komt in de familie eierstokkanker of eileiderkanker voor.

·      Er komt in de familie bij meerdere mensen borst-, eierstok-, eileider- of prostaatkanker voor.

Borstkanker kan een knobbel in de borst geven, maar het kan ook andere veranderingen in de borst geven. Zoals:

·      Veranderingen aan de tepel: Een ingetrokken tepel terwijl dat eerder niet zo was, schilfering of eczeem aan de tepel.

·      Tepelvloed: Bruine of bloederige tepelvloed of elke vorm van tepelvloed bij vrouwen boven de 50 jaar of vrouwen die in de overgang zijn.

·      Veranderingen aan de huid: Een rode, ingetrokken of hobbelige huid.

·      Opgezette lymfeklier: Een opgezette lymfeklier onder of boven het sleutelbeen of in de oksel.

Wat kun je zelf doen?

Menstruatie afwachten

Dit mag als je jonger dan 50 jaar bent, nog niet in de overgang bent, geen erfelijke vorm van borstkanker in de familie hebt, en geen andere veranderingen aan de huid, tepel en lymfeklieren hebt bemerkt. Als de knobbel na de menstruatie verdwenen is, dan hoef je verder niks te doen. De knobbel is dan het gevolg geweest van hormoonschommelingen. Als de knobbel niet weg is na de menstruatie, moet je alsnog naar de huisarts gaan.

Zelfonderzoek

Je hoeft je eigen borsten niet te onderzoeken als er geen borstkanker in de familie voorkomt en je zelf nooit borstkanker hebt gehad, maar het mag natuurlijk wel. Als je je borsten wilt onderzoeken, doe dit dan een week na de menstruatie omdat de borsten dan vaak minder pijnlijk en minder hobbelig zijn.

Heb je medicijnen nodig?

Er bestaan geen medicijnen tegen een knobbel in de borst. Als een knobbel in de borst kwaadaardig blijkt, dan zal de specialist met je bespreken of er medicijnen nodig zijn.

Bel je huisarts als je een knobbel in de borst hebt en deze klachten of veranderingen merkt:

·      Als je jonger bent dan 50 jaar, nog niet in de overgang bent, geen erfelijke vorm van borstkanker in de familie hebt, en geen andere veranderingen aan de huid, tepel en lymfeklieren hebt bemerkt dan mag je je eerstvolgende menstruatie afwachten om te kijken of de knobbel verdwijnt.

·      De knobbel in je borst is niet verdwenen na je eerstvolgende menstruatie.

·      Je merkt veranderingen aan je tepel zoals een ingetrokken tepel, schilfering of eczeem aan de tepel of een bruine of bloederige tepelvloed.

·      Je bent een vrouw boven de 50 jaar of je bent in de overgang en hebt tepelvloed (elke kleur).

·      Je merkt veranderingen aan de huid zoals een rode, ingetrokken of hobbelige huid.

·      Je voelt een opgezette lymfeklier boven of onder het sleutelbeen of in de oksel.

·      Er komt een erfelijke vorm van borstkanker voor in je familie.

·      Je kreeg eerder het advies van je huisarts om een periode af te wachten met je klachten, maar je klachten zijn na deze periode niet over.

·      Je hebt een goedaardige knobbel in je borst, maar je krijgt er meer pijn aan of hij wordt steeds groter.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.