Oorklachten

Wanneer heb je last van oorklachten? 

Oorklachten komen veel voor. Er zijn verschillende soorten oorklachten zoals jeuk, pijn en slechter horen. De oorzaak kan ook verschillen: je kunt bijvoorbeeld last van je oren krijgen tijdens of na een verkoudheid, door een allergie of door hard geluid. Meestal zijn oorklachten niet ernstig en gaan ze vanzelf over. Soms duren ze langer en bepaalde klachten, zoals oorsuizen, kunnen zelfs blijvend zijn. 

Veel voorkomende oorklachten lichten we hier uitgebreider toe. 

Slechter horen 

Onder slechter horen verstaan we het minder goed horen van harde of zachte geluiden. Ook als je geluiden ‘anders’ (vervormd) hoort, spreken we van slechter horen. Je kunt aan één oor of aan beide oren slechter horen. Sommige mensen die slechter horen, zijn juist extra gevoelig voor harde geluiden. Je kunt ook last krijgen van bijgeluiden zoals oorsuizen. Als je slechter hoort, kan het lastig zijn om mensen te verstaan. Slechter horen kan meestal geen kwaad, maar het kan wel erg vervelend zijn.  

Er zijn verschillende oorzaken van slechter horen. 

• Een oorsmeerprop kan de gehoorgang blokkeren, waardoor je minder hoort. De huisarts(assistente) kan je oor uitspuiten, waarna je gehoor weer verbetert.  
• Bij een verkoudheid kan er slijm achter je trommelvlies blijven staan. Dit komt door verstopping van de buis van Eustachius (de verbinding tussen de middenoorholte en keel-neusholte). Dan komt er druk op je trommelvlies. Dit kan ervoor zorgen dat je tijdelijk minder goed hoort. 
• Bij een gehoorgangontsteking kan de gehoorgang zwellen. Hierdoor kan er vocht in de gehoorgang blijven staan. Je hoort dan tijdelijk minder goed. Meestal heb je bij een gehoorgangontsteking ook pijn of jeuk. Soms komt er vocht uit je oor.  
• Bij een middenoorontsteking kan er vocht achter je trommelvlies blijven staan. Hierdoor kan het trommelvlies niet goed bewegen, waardoor je tijdelijk minder goed hoort.  
• Een gaatje in het trommelvlies. Een scheurtje in het trommelvlies kan ontstaan door een oorontsteking, een klap op het oor of een scherp voorwerp in het oor. Dit kan je gehoor tijdelijk verminderen. Een gaatje in het trommelvlies geneest meestal vanzelf. 
• Harde geluiden kunnen zorgen voor gehoorschade en leiden tot slechthorendheid. Je kunt dit voorkomen door oordoppen te dragen bij bijvoorbeeld concerten of in een club. 
• Bij verkalking van de gehoorbeentjes (otosclerose) gaan de gehoorbeentjes aan elkaar zitten. Hierdoor kunnen ze geluid minder goed doorgeven. Je zult dan steeds wat slechter gaan horen. Een gehoorapparaat of een operatie kunnen dan helpen. 
• Het is een normaal verschijnsel dat je langzaam minder gaat horen als je ouder wordt. Harde geluiden zijn dan vaak vervelend en gesprekken in een drukke ruimte zijn soms moeilijk te volgen. Met een gehoortest bij een audicien kun je je gehoor laten testen en advies krijgen over mogelijke oplossingen zoals een gehoorapparaat.  
• Sommige medicijnen kunnen als bijwerking hebben dat je gehoor slechter wordt. Dit is dan vaak niet meer te herstellen. Gelukkig komt het zelden voor.  

Plotselinge doofheid 

Bij plotselinge doofheid hoor je opeens veel minder of helemaal niets  meer aan 1 oor. In zeldzame gevallen zijn beide oren aangedaan. Vaak ontstaat het binnen seconden tot minuten, soms in 2 tot maximaal 3 dagen. Het kan zijn dat je aan 1 oor helemaal niets meer hoort, of dat het geluid vervormd klinkt of heel ver weg. Bij plotselinge doofheid kunnen ook klachten voorkomen als duizeligheid, oorsuizen en een verstopt gevoel in het oor. Soms komt plotselinge doofheid door bijvoorbeeld een infectie met een virus, maar in de meeste gevallen (90%) wordt er geen oorzaak gevonden. Bij ongeveer 1 op de 3 mensen met plotselinge doofheid herstelt het gehoor weer volledig, maar 2 op de 3 mensen blijven (gedeeltelijk) slechter horen.  

Als je last hebt van plotselinge doofheid, moet je meteen je huisarts bellen.  

Een gaatje in het trommelvlies (trommelvliesperforatie) 

Het trommelvlies bevindt zich aan het einde van de gehoorgang. Het geeft geluidstrillingen door aan de gehoorbeentjes in het middenoor. Een gaatje in je trommelvlies kan klachten geven als pijn, slechter horen, vocht uit je oor (loopoor) en oorsuizen. Soms kun je ook duizelig worden.  

Een gaatje in het trommelvlies kan komen door  een middenoorontsteking, een klap op het oor met vlakke hand, een val op de zijkant van het gezicht op het water, diepzeeduiken, een hard geluid zoals een ontploffing of vuurwerk dicht bij het oor, een snelle daling tijdens het vliegen of een voorwerp dat te diep in het oor gestoken is (wattenstaafje, breinaald) 

Meestal kan het geen kwaad: het gaatje geneest vaak vanzelf binnen enkele weken tot  6 maanden. Als het een groter gat is of als het gaatje niet vanzelf geneest, kan de huisarts je doorsturen naar de KNO-arts. 

Oorsmeerprop 

Oorsmeer (cerumen) wordt aangemaakt in de gehoorgang. De gehoorgang is de gang vanaf de buitenkant van het oor tot aan het trommelvlies. Oorsmeer beschermt het oor op natuurlijke wijze tegen water, vuil, stof, en bacteriën en schimmels. Het oorsmeer houdt het oor schoon doordat het huidschilfers en vuil uit de gehoorgang naar buiten verplaatst. De ene persoon maakt meer oorsmeer aan dan de andere. 

Als een oorsmeerprop de hele gehoorgang afsluit, kun je klachten krijgen. Zoals een verstopt gevoel in het oor, minder goed horen, druk in de gehoorgang of oorpijn. Sommige mensen krijgen er jeuk van in het oor.  

Als je een smalle gehoorgang hebt, een gehoorapparaat of vaak oordoppen draagt of vaak je oren schoonmaakt met bijvoorbeeld wattenstaafjes, kun je sneller last krijgen van een oorsmeerprop. Een oorsmeerprop kan geen kwaad.  

Jeuk in de oren  

Jeuk in de oren kan erg vervelend zijn, maar het kan geen kwaad. Het kan komen door  een ontsteking van de gehoorgang, oorsmeer, oorpeuteren, een allergie of als onderdeel van een huidziekte zoals eczeem of psoriasis in de gehoorgang. 

Wat kun je zelf doen? 

• Bij slechter horen. 

Bescherm je oren tegen harde geluiden, zo voorkom je lawaaischade. Hiervoor kun je speciale oordoppen kopen. 

Als het slechte horen wordt veroorzaakt door een oorsmeerprop, kun je het oor door de huisarts of assistente laten uitspuiten. Lees hieronder bij ‘Bij een oorsmeerprop’ wat je daarvoor zelf kunt doen.  

Ben je langzaam steeds minder gaan horen, maak dan een afspraak bij een audicien voor een gehoortest. Als hieruit blijkt dat je door ouderdom slechthorend bent, kan een gehoorapparaat helpen.  

Bespreek met familie, vrienden en collega’s dat je slechter hoort, zodat zij daar rekening mee kunnen houden.  

• Bij plotselinge doofheid. 

Neem meteen contact op met je huisarts als je plotseling (bijna) niets meer hoort aan één oor of aan beide oren.  

• Bij een gaatje in het trommelvlies. 

Als je een gaatje in je trommelvlies hebt, mag je niet met je hoofd onder water. Houd dus je hoofd boven water bij zwemmen, en houd je hoofd vrij onder de douche en in bad. Als er water in je oor komt kun je duizelig worden.  

Het is belangrijk om niet te veel druk te zetten op je trommelvlies. Vermijd harde geluiden en ga ook niet persen of zwaar tillen. Als je je neus snuit, doe dat dan heel voorzichtig.  

• Bij een oorsmeerprop. 

Oorsmeerproppen zijn niet altijd te voorkomen. Probeer in ieder geval niet in je oren te peuteren en alleen maar zichtbaar oorsmeer voorzichtig te verwijderen. Als je veel last hebt van een oorsmeerprop, kan de huisarts of assistente het oor uitspuiten met water. Je kunt 3 dagen voor de afspraak bij de huisarts  wat (sla)olie of lauw water in het oor druppelen. Dit doe je door je hoofd opzij te houden en een paar druppels in het oor te laten lopen. Doe dit 3 keer per dag gedurende 3 dagen. Hierdoor wordt het uitspuiten makkelijker. Het oor mag niet uitgespoten worden als je een gaatje in je trommelvlies hebt. 

•  Bij jeuk in de oren. 

Peuter niet in je oren en haal alleen voorzichtig oorsmeer weg dat je kunt zien. Gebruik geen wattenstaafjes om het oor van binnen schoon te maken. Droog na het zwemmen en douchen je oorschelpen goed af. Gebruik geen (cosmetische) producten waarvan je oren gaan jeuken. 

Heb je medicijnen nodig? 

Als het slechter horen of de jeuk wordt veroorzaakt door een gehoorgangontsteking, kan de huisarts oordruppels voorschrijven. Vaak gaat het om oordruppels waar een zuur en een corticosteroïd (ontstekingsremmend) middel in zit. Hiermee druppel je 3 keer per dag 3 druppels in het ontstoken oor gedurende minstens 1 week. Ook bij eczeem of psoriasis kunnen deze oordruppels helpen. 

Een middenoorontsteking gaat vaak vanzelf over, maar soms heb je antibiotica nodig. 

Als je bij een verkoudheid last hebt van slechter horen, kun je neusspray met zoutoplossing of xylometazoline gebruiken. Dit kan de klachten verminderen. Let erop dat je xylometazoline niet langer dan 7 dagen mag gebruiken. 

Bij plotselinge doofheid kan het zijn dat je sterke ontstekingsremmende medicijnen (prednison) moet innemen. Als je al langer dan 14 dagen last hebt van plotselinge doofheid, hebben deze medicijnen geen zin meer.  Daarom is het belangrijk om zo snel mogelijk je huisarts te bellen als je plotseling doof bent. 

Voor een gaatje in het trommelvlies zijn er geen medicijnen. Dit moet vanzelf genezen.  Als het gaatje wordt veroorzaakt door een middenoorontsteking, kan het in sommige gevallen nodig zijn dat je huisarts je een antibioticum voorschrijft. 

Bel je huisarts als je naast oorklachten  deze klachten of situaties hebt: 

• Koorts. 
• Duizeligheid, misselijkheid en/of oorsuizen. 
• Plotseling (binnen seconden tot minuten) ontstaan gehoorverlies aan 1 of beide oren. 
• Hevige oorpijn. 
• Vocht uit je oor (loopoor) langer dan 1 week. 
• Een gaatje in je trommelvlies door een (scherp) voorwerp. 
• Minder horen en het vermoeden van een (grote) scheur in het trommelvlies 
• Aanhoudend minder horen (2 dagen) na een harde knal of klap op het oor. 
• Oorsuizen dat niet overgaat. 
• Langzaam slechter horen als je jonger bent dan 60 jaar. 
• Slechter horen na of tijdens medicijngebruik. 
• Dagelijks veel last van slecht horen of als je omgeving aangeeft dat jij slechter hoort. 

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen. 

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.