Oorpijn

Wanneer heb je oorpijn? 

Oorpijn wordt meestal in één oor gevoeld. Maar in beide oren tegelijk of om en om kan ook. Het kan een stekend of drukkend gevoel zijn of een blijvende, zeurende pijn. Oorpijn kan in de meeste gevallen geen kwaad. Het kan komen door verschillende dingen. 

• Gehoorgangontsteking (otitis externa) 
• Bij volwassenen wordt oorpijn vooral veroorzaakt door een gehoorgangontsteking. Dit wordt ook wel een zwemmersoor genoemd. De gehoorgang loopt vanaf de oorschelp tot aan het trommelvlies. Bij een gehoorgangontsteking is de huid van de gehoorgang ontstoken. Dit ontstaat door irritatie. Bijvoorbeeld door water (zwemmen), oorpeuteren, shampoo of het dragen van oordoppen of oortjes. Als de huid geïrriteerd is, kunnen bacteriën en schimmels een ontsteking veroorzaken. Mensen met een smalle gehoorgang, psoriasis, eczeem of een allergie kunnen ook sneller een gehoorgangontsteking krijgen. 
• Als je een gehoorgangontsteking hebt, kun je ook last hebben van jeuk, vocht uit het oor, een verstopt gevoel of slechter horen. Meestal geneest een gehoorgangontsteking binnen 1 tot 3 weken.  

• Middenoorontsteking (otitis media acuta) 
• Oorpijn kan ook ontstaan door een middenoorontsteking. Bij kinderen jonger dan 5 jaar is dit de meest voorkomende oorzaak van oorpijn. Het middenoor is de ruimte achter het trommelvlies. Een middenoorontsteking begint vaak met een gewone verkoudheid. Dit verkoudheidsvirus kan ervoor zorgen dat je een ontsteking in je middenoor krijgt. De ontsteking kan ook door een bacterie komen.  
• Bij een middenoorontsteking kun je koorts krijgen. Kinderen kunnen er hangerig van worden. Peuters krijgen soms diarree en buikpijn. Soms ontstaat er een loopoor. Dan komt er vocht en soms ook bloed uit je oor. De ergste klachten gaan meestal binnen 2 tot 3 dagen vanzelf over.  

• Verkoudheid 

Je kunt oorpijn krijgen door een verkoudheid. Bij een verkoudheid kan de buis van Eustachius dicht zitten. Daardoor komt er druk op je trommelvlies te staan. Er kan ook slijm achter je trommelvlies blijven. Dit geeft pijnklachten, een verstopt gevoel en/of een slechter gehoor.  

• Vliegen of duiken 
• Tijdens vliegen en duiken verandert de luchtdruk om ons heen. De luchtdruk achter het trommelvlies (in het middenoor) blijft gelijk. Door het drukverschil wordt het trommelvlies naar binnen getrokken of juist naar buiten geduwd. Dit kan pijn doen. Heel soms kan hierdoor een gaatje in het trommelvlies komen. Dit groeit meestal vanzelf weer dicht, binnen 3 tot 6 maanden. De buis van Eustachius is een buisje dat van het middenoor naar de neus-keelholte loopt. Deze buis helpt om het drukverschil in het oor te verminderen en daarmee de oorpijn. Het kan zijn dat deze buis niet goed werkt. Bijvoorbeeld door een verkoudheid of hooikoorts. Dan kun je meer pijn krijgen tijdens een vliegreis. Kinderen hebben vaker oorpijn tijdens het vliegen dan volwassenen. Dit komt doordat hun buis van Eustachius iets anders van vorm is.  

• Hard geluid of klap 
• Harde geluiden kunnen voor oorpijn zorgen. Soms duurt dit langer dan het geluid zelf. Er kan een gaatje in je trommelvlies ontstaan. Harde geluiden kunnen voor blijvende gehoorschade en slechthorendheid zorgen. Je kunt dit voorkomen door oordoppen te dragen bij bijvoorbeeld concerten of in een club. Een klap op je oor kan ook oorpijn geven en een gaatje in je trommelvlies veroorzaken. 
•  
• Kou 
• Soms wordt oorpijn veroorzaakt door kou of koude wind. Dit kan geen kwaad. De pijn verdwijnt als je oren weer opwarmen. Je kunt dit voorkomen door oorwarmers of een muts te dragen. 

• Andere oorzaken 
• Soms ligt de oorzaak van oorpijn niet in het oor. Dan zit de pijn ergens anders, maar trekt deze door naar je oor. Bijvoorbeeld kiespijn, keelpijn of problemen met het kaakgewricht. Als je niet weet waar je oorpijn vandaan komt, ga dan naar je huisarts.  

Wat kun je zelf doen? 

• Voorzichtig zijn met schoonmaken. 

Maak je oren niet schoon, ook niet met wattenstaafjes. Je oren maken zichzelf schoon. Peuter niet in je oren. Als je vaak een ontsteking hebt na het douchen, douche dan met je hoofd voorovergebogen. Hierdoor kan er geen water en zeep in je oren lopen. Droog na het zwemmen en douchen je oren goed af. Gebruik geen (cosmetische) producten waarbij je irritatie krijgt van je oor. Draag je een hoorapparaat, laat het dan regelmatig schoonmaken en controleren bij de gehoorspecialist.  

• Bescherming dragen. 

Als je vaak last hebt van je oren na het zwemmen, gebruik dan beschermende oordopjes of watjes met Vaseline. 

• Je oren ‘klaren’. 

Tijdens het vliegen kan het helpen om kauwgom of een snoepje te nemen, te gapen of regelmatig te slikken. Hierdoor wordt de buis van Eustachius iets meer opengezet. Dat helpt om het luchtdrukverschil te verminderen. Daardoor wordt ook de pijn minder. Dit wordt ook wel “klaren” genoemd. Tijdens het duiken is het belangrijk om regelmatig te klaren. Dit kan door uit te ademen terwijl je je mond en neus dichthoudt. Hierdoor “ploppen” je oren open. Doe het rustig, zonder te veel te persen. Dit wordt de Valsalva-manoeuvre genoemd. 

• Stop met roken.  

Roken zorgt voor irritatie van de slijmvliezen. Hierdoor kan een verkoudheid en daarmee de oorpijn langer duren. 

Heb je medicijnen nodig? 

Of je medicijnen nodig hebt, hangt af van de oorzaak van je oorpijn. Als je veel last hebt van de pijn, kun je paracetamol innemen. Houd de dosering aan die op de verpakking staat.  

Als je andere pijnstillers wilt gebruiken (bijvoorbeeld NSAID’s zoals ibuprofen), overleg hierover dan altijd eerst met je huisarts. 

Bij een oorontsteking die niet vanzelf over gaat, kan de huisarts oordruppels of antibiotica voorschrijven. Als het oor verstopt zit, is het soms nodig om het uit te laten spuiten. Bij een erg gezwollen gehoorgang zal de huisarts een oortampon inbrengen om de zwelling te verminderen. 

Heb je vaak last van pijn tijdens het vliegen, dan kun je een half uur voor de vlucht paracetamol innemen. Ook kan het helpen een neusspray met xylometazoline te gebruiken tijdens de vlucht. Als je last hebt van allergieën zoals hooikoorts, neem dan voor de vlucht je hooikoortsmedicatie in. 

Bij een verkoudheid kan een neusspray met zoutoplossing of xylometazoline helpen. Door de neusspray neemt de zwelling van het slijmvlies in je neus en keel af waardoor de oorpijn soms minder wordt. Let op: xylometazoline mag je niet langer dan 1 week gebruiken.  

Bel je huisarts als je naast oorpijn deze klachten, aandoeningen of situaties hebt: 

• Heel erg ziek voelen.  
• Hoge koorts.  
• Kind jonger dan 6 maanden met koorts. 
• Kind jonger dan 2 jaar met oorpijn aan alle twee de oren. 
• Kind met hoofdpijn en/of nekpijn. 
• Kind dat suf wordt of slecht drinkt (minder dan de helft van normaal). 
• Oorpijn die begint met een loopoor. 
• Een loopoor dat langer duurt dan 1 week. 
• Het oor staat van het hoofd af (anders dan normaal). 
• Oorpijn die steeds erger wordt.  
• Oorpijn die langer dan 3 dagen duurt.  
• Kind met het syndroom van Down. 
• Blijvende pijn en/of koorts na 2 dagen antibiotica (48uur). 
• Duizeligheid, misselijkheid, oorsuizen en/of doofheid. 

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen. 

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.