Vaginaal bloedverlies

Wanneer heb je vaginaal bloedverlies? 

Normaal gesproken verliest een vrouw bloed via haar vagina tijdens de menstruatie (ongesteldheid). Dit bloedverlies ontstaat doordat je lichaam het baarmoederslijmverlies afstoot, ongeveer 2 weken nadat de eisprong (ovulatie) is geweest en de eicel niet bevrucht is. Daarna bouwt het slijmvlies zich langzaam weer op en ongeveer 1 maand later begint het hele proces opnieuw. Een normale cyclus (de tijd waarin het hele proces 1 keer gebeurt) duurt tussen de 21 en 35 dagen. Bij 30% van de vrouwen duurt dit 28 tot 30 dagen. De cyclusduur en hoeveelheid bloed die je verliest kunnen in de loop van de tijd veranderen. Dit kan geen kwaad. 

Vaginaal bloedverlies kan ook andere oorzaken hebben. Dan is het nodig om te onderzoeken waar dit door komt. Het ligt aan de situatie van het meisje of de vrouw wat de reden van het bloedverlies kan zijn.  

Bloedverlies vóór de eerste menstruatie 

Als meisjes vaginaal bloed verliezen vóór hun eerste menstruatie is dit nooit normaal en is dit een reden om de huisarts te bellen. Als je op een leeftijd bent waarop het mogelijk is om voor de eerste keer ongesteld te worden, kan het natuurlijk zo zijn dat dit bloedverlies juist de eerste menstruatie is. Dan kun je natuurlijk even afwachten. 

Bloedverlies tijdens de vruchtbare periode 

• Hevig bloedverlies tijdens de menstruatie.  
• Hoeveel bloed vrouwen tijdens hun menstruatie verliezen, is verschillend. 
• Bij sommige vrouwen kan dit heel veel zijn of kan het langer dan 5 dagen duren. Veel bloedverlies kan soms zorgen voor bloedarmoede. Bij ongeveer de helft van de vrouwen heeft dit een reden, zoals de koperspiraal, vleesbomen (myomen) of adenomyosis (vroeger heette dit endometriosis interna). Medicijnen kunnen ook een reden zijn, zoals bloedverdunners, ontstekingsremmers, misoprostol en bepaalde antidepressiva. Als je veel bloed verliest is het dus goed om langs de huisarts te gaan. Als het bloedverlies meteen vanaf de eerste menstruatie al hevig is en er andere aanwijzingen zijn voor een mogelijke bloedstollingstoornis kan dit eventueel worden onderzocht.  
• Acuut hevig bloedverlies. 
• Als je ineens veel bloed verliest en het niet stopt, is het nodig dat je meteen de spoedlijn van de huisarts belt. 
• Onregelmatig bloedverlies. 
• Als je jong bent kan het na de eerste keer ongesteld zijn verschillen hoelang de menstruatie duurt. Meestal komt hier binnen een paar jaar een duidelijker ritme in. Als je daarna nog steeds op onregelmatige momenten bloed verliest, kun je de huisarts bellen. Ook in de laatste jaren voor de menopauze is de menstruatie vaak onregelmatig en heviger. Vaak is het niet duidelijk hoe dit komt.  
• Bloedverlies tussen twee menstruaties in (zonder anticonceptie).  
• Als je tussen de menstruaties door bloed verliest, kan dit te maken hebben met een SOA (seksueel overdraagbare aandoening, zoals Chlamydia). Het is slim om je daarop te laten testen. Ook kan tussentijds bloedverlies komen door een infectie en ontsteking van het baarmoederslijmvlies. Ook hierbij is verder onderzoek nodig. Als het bloedverlies altijd op een vast tijdstip in de cyclus komt, komt het waarschijnlijk door een normale schommeling in de hormonen. 
• Bloedverlies tijdens zwangerschap.  
• Als je tijdens de zwangerschap bloed verliest, kan dit te maken hebben met een miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Neem daarom contact op met je verloskundige of huisarts (of gynaecoloog als dit is afgesproken). Bij 20% van de vrouwen komt in het eerste trimester bloedverlies voor waarbij de helft een intacte zwangerschap heeft. 
• Bloedverlies tijdens het gebruik van de anticonceptiepil (buiten de stop-week). 
• Ook de anticonceptiepil kan vaginaal bloedverlies veroorzaken. Vooral in de eerste 3 maanden nadat je deze voor het eerst slikt. Onregelmatige inname, doorslikken en vergeten van de pil kan tussentijds bloedverlies veroorzaken. Roken verhoogt de kans op tussentijds bloedverlies.  
• Bloedverlies als je een hormoonspiraal/implantatiestaafje hebt.  
• Het hormoonspiraaltje of het implantatiestaafje kunnen vaginaal bloedverlies veroorzaken, vooral in de eerste 3 maanden nadat je deze hebt laten plaatsen. Roken verhoogt de kans op tussentijds bloedverlies. 
• Bloedverlies als je een koperspiraal hebt. 
• Bij een koperspiraal komt de menstruatie langzaam op gang en duurt deze langer dan de meeste vrouwen gewend zijn. In de eerste drie maanden na het plaatsen hiervan wordt de hoeveelheid bloed meer en blijft daarna hetzelfde. Als het bloedverlies daarna ineens meer wordt, moet er worden onderzocht of de spiraal nog op de goede plaats zit. 

Bloedverlies na de overgang (postmenopauzaal). 

Vaginaal bloedverlies dat langer dan 1 jaar na de laatste menstruatie (na de menopauze) nog komt, moet altijd onderzocht worden. Het kan een teken zijn van baarmoeder(hals)kanker. Als je tamoxifen gebruikt (bijvoorbeeld bij borstkanker) is de kans daarop hoger en is het nog belangrijker dat dit verder onderzocht wordt. In de helft van de gevallen wordt er geen oorzaak gevonden van het postmenopauzale bloedverlies en komt het door het dunner geworden slijmvlies van de baarmoeder. Daarnaast zijn in 30% van de gevallen onschuldige poliepen de oorzaak van vaginaal bloedverlies na de overgang.    

Bloedverlies na geslachtsgemeenschap (seks) of bij vaginaal onderzoek.  

Als je na seksueel contact of een vaginaal onderzoek bloed verliest, kan dit een teken zijn van irritatie van de baarmoedermond. Omdat dit door een SOA of baarmoederhalskanker kan komen, moet je dit laten onderzoeken. 

Andere oorzaken. 

Als er geen oorzaak voor je vaginaal bloedverlies gevonden is kan ook bij een normale hormonale disbalans, stress, irritatie, wondjes, normale verandering van de baarmoedermond of vaginale droogte wat vaginaal bloedverlies ontstaan.  

Wat kun je zelf doen? 

• Als het zou kunnen dat je zwanger bent, doe dan altijd een zwangerschapstest (ook als de kans maar heel klein is). 
• Meet je temperatuur op. Als je koorts hebt, kan dit een teken zijn dat de baarmoeder ontstoken is. 
• Houd je menstruaties bij. Wanneer deze start, hoe lang deze duurt, de hoeveelheid bloedverlies (hoe vaak moet je een nieuwe tampon of een nieuw maandverband gebruiken) en eventuele klachten. Dit kan bijvoorbeeld in een app/menstruatiekalender. 

Heb je medicijnen nodig? 

Bij vaginaal bloedverlies moet altijd eerst bekend zijn wat de oorzaak is. Hiervoor is vaak contact met de huisarts nodig. De meeste oorzaken van vaginaal bloedverlies kunnen niet worden opgelost met medicijnen. Bij bepaalde oorzaken van vaginaal bloedverlies kan tranexaminezuur helpen en kunnen NSAID’s of hormonen (de pil, een spiraal of implantatiestaafje) zorgen dat je minder bloedverlies hebt. 

Bel je huisarts als 

• Je heel veel bloed verliest tijdens je eerste menstruatie. 
• Je ineens veel bloed verliest en het niet stopt. 
• Je bloed verliest en andere klachten hebt (zoals pijn, afscheiding, koorts). 
• Je last hebt van een hevige menstruatie (een grote hoeveelheid bloed). 
• Je (snel) moe bent en veel en/of lang bloed verliest tijdens de menstruatie. 
• Je bloed verliest na seksueel contact. 
• Je ineens meer bloed verliest langer dan 3 maanden nadat je een koperspiraal hebt laten plaatsen. 
• Je tussentijds bloed verliest en je een SOA zou kunnen hebben. 
• Je bloed verliest tijdens de zwangerschap. 
• Je bloed verliest na de overgang. 
• Je de menstruatiekalender (of app) wilt bespreken. 
• Je ongerust bent. 
•  

Je huisarts zal je vertellen of er meer onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld vaginaal onderzoek, een uitstrijkje, een SOA-test, bloedonderzoek of een echo. Als het nodig is kan de huisarts je doorverwijzen naar de gynaecoloog. 

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.  

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.