Vergrote lymfeklieren

Wanneer heb je vergrote lymfeklieren?

Door je hele lichaam stroomt vocht vanuit je weefsel via de lymfevaten naar je lymfeklieren. Deze lymfeklieren zijn niet echt klieren, maar meer een opslagplaats voor afweercellen van het lichaam: de witte bloedcellen (leukocyten). Als er ziekteverwekkers (zoals bacteriën of virussen) in het lichaam terecht komen gaan de witte bloedcellen in de lymfeklieren zich vermenigvuldigen en de ziekteverwekkers aanvallen. Hierbij kunnen lymfeklieren opgezwollen en pijnlijk worden. De lymfeklieren die het dichts bij de infectie liggen, zullen opzwellen. Bij bijvoorbeeld een keelontsteking, verkoudheid of de ziekte van Pfeiffer zijn dit de lymfeklieren in je hals. Lymfeklieren zitten door het hele lichaam verspreid, maar de grootste groepen lymfeklieren zitten in de hals, oksels en liezen. Je voelt je lymfeklieren pas echt als ze dikker worden. Meestal zijn opgezwollen lymfeklieren dus een teken van infectie en zullen de klieren na 2 weken weer klein worden, maar soms kan dit langer duren. Bijvoorbeeld als een lymfeklier ontstoken raakt. Dit gebeurt meestal bij kinderen. De klier is dan erg pijnlijk en veel groter dan voorheen.

Veel mensen maken zich bij opgezwollen lymfeklieren zorgen en denken dat het een teken van kanker is. Maar gelukkig komt dat veel minder vaak voor. Bij lymfeklierkanker blijven de lymfeklieren vaak langere tijd opgezwollen en kunnen ze soms nog verder doorgroeien. Daarnaast kunnen bepaalde vormen van bloedkanker voor vergrote lymfeklieren zorgen en kunnen andere soorten kanker uitzaaien naar lymfeklieren.

Wat kun je zelf doen?

Aan een vergrote lymfeklier kun je niks doen. In de meeste gevallen worden de lymfeklieren kleiner als een infectie is genezen. Je kunt dit 2 weken afwachten. Zijn de klieren dan nog aanwezig? Neem dan contact op met je huisarts. Bij sommige infecties is het wel nodig om een huisarts te raadplegen. Niet om de vergrote lymfeklieren te verhelpen, maar voor de infectie zelf.

Heb je medicijnen nodig?

In de meeste gevallen zijn medicijnen niet nodig, maar als je toch een pijnstiller wil gebruiken, kun je paracetamol innemen. Houd de dosering aan die op de verpakking staat. Het gebruik van andere pijnstillers (NSAID’s) wordt afgeraden. Overleg daarover sowieso altijd eerst met je huisarts.

kun je 3 of 4 keer per dag 1 of 2 tabletten van 500mg paracetamol nemen. Dit mag maximaal 4 weken achter elkaar. Als je langer paracetamol wil gebruiken, mag je maximaal 5 tabletten van 500mg verdeeld over de dag nemen. Als je moeite hebt met tabletten slikken kun je ook zetpillen nemen. Let op: als je leverschade hebt, moet je met de arts of apotheker overleggen of je pijnstilling kunt gebruiken. Sterkere pijnstilling voor vergrote lymfklieren is bijna nooit nodig. Als je lang last van je lymfeklieren hebt, is het slimmer om eerder de huisarts te bellen. Voor sommige infecties wordt antibiotica voorgeschreven.

Bel de huisarts als:

–       De vergrote lymfeklieren na 2 weken nog aanwezig zijn of als ze steeds groter blijven worden.

–       Je lymfeklieren hebt die hard aanvoelen.

–       Je 1 lymfeklier hebt die erg pijn doet of erg groot is.

–       Je je zorgen maakt over een onderliggende infectie of als je steeds zieker wordt

–       Je onverklaarde of aanhoudende koorts langer dan 5 dagen hebt

–       Je gewichtsverlies hebt

–       Je ’s nachts veel zweet

–       Je erg vermoeid bent en dit maar niet beter wordt.

–       Je twijfelt of wat je voelt wel een lymfeklier is

–       De huid bij de vergrote lymfeklier rood is

–       Je op verschillende plekken op je lichaam vergrote lymfeklieren hebt.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.