Verkoudheid

Let op: deze klacht kan ook komen door het coronavirus. Als je last hebt van deze klacht, doe ook de symptoomcheck voor het coronavirus.

Wanneer ben je verkouden? 

Iedereen is wel eens verkouden. Verkoudheid ontstaat ongeveer 2-3 dagen na besmetting met een verkoudheidsvirus. Er is geen bewijs dat het komt door ‘kou vatten’. Door het virus raakt het slijmvlies in je neus, keel en je bijholten (samen: de bovenste luchtwegen) ontstoken. Dit veroorzaakt zwelling, irritatie en pijn op die plaatsen. Ook gaan je slijmvliezen meer slijm en vocht aanmaken. Hierdoor kun je bijvoorbeeld een loopneus krijgen. Andere klachten kunnen zijn een verstopte neus, hoesten, niezen, keelpijn en heesheid, hoofdpijn, oorpijn, koorts of lichte verhoging en tijdelijk verlies van smaak en reuk. 

Bij een verkoudheid zijn de klachten mild. Bij griep voel je je vaak zieker en kun je hoge koorts hebben. Vaak heb je dan ook hoofdpijn of spierpijn. Griep wordt veroorzaakt door een ander soort virus (influenza).  

Besmetting met een virus gaat via vochtdruppeltjes in uitgeademde lucht en via direct contact (bijvoorbeeld bij het geven van een hand na het niezen). De kans op besmetting met een verkoudheids- of een griepvirus is hoger in slecht geventileerde ruimtes waar mensen dicht op elkaar zitten of staan. Zoals in het openbaar vervoer, een klaslokaal, kinderdagverblijf of kantoor. In de herfst en winter komt verkoudheid veel voor.  

Een verkoudheid kan geen kwaad. Volwassenen worden 2-5 keer per jaar verkouden. Bij kinderen kan dit nog vaker voorkomen, tot wel 10 keer per jaar. De klachten zijn vaak binnen 10 dagen verdwenen. Soms kan het niezen en snotteren langer duren. Bij vaak en langdurig verkouden zijn, kan er een andere oorzaak zijn, bijvoorbeeld een allergie of een astmatische aandoening.  

Wat kun je zelf doen?  

Een gewone verkoudheid gaat vanzelf over, je hoeft er niet mee naar de huisarts. Je kunt een paar dingen doen om anderen niet te besmetten en de klachten te verzachten. 

• Besmetting voorkomen. 

Was vaak je handen. Hoest of nies in een zakdoek of de binnenkant van je arm. Lucht je huis goed. Maak deurklinken, speelgoed en andere dingen die vaak aangeraakt worden goed schoon.  

• Klachten verlichten. 

Zorg ervoor dat je luchtwegen niet meer geïrriteerd raken door bijvoorbeeld chemische stoffen of roken. Stomen kan tijdelijk verlichting geven. Het maakt je luchtwegen vrij en het slijm los. Gebruik geen menthol. Dat is scherp en kan juist zorgen voor extra irritatie. Maak het water niet te heet en pas op voor verbranding. Laat jonge kinderen daarom nooit stomen. Stomen zorgt er niet voor dat de verkoudheid sneller over gaat. 

Heb je medicijnen nodig?  

Er zijn geen medicijnen tegen verkoudheid. Wel kun je de klachten verzachten. Dit kan bijvoorbeeld met een neusspray met zoutoplossing. Een zoutoplossing kun je zelf maken of kopen bij de drogist. Er zijn ook neussprays met de stof xylometazoline. Dit werkt bij een verstopte neus, doordat de werkzame stof het slijmvlies laat slinken. Gebruik het volgens de aanwijzingen op de bijsluiter en niet langer dan 7 dagen. Anders kan het de slijmvliezen beschadigen. Bij hoofdpijn of keelpijn kun je paracetamol gebruiken. Volg hierbij de aanwijzingen op de verpakking.  

Het is belangrijk om te weten dat antibiotica niet werken tegen een verkoudheid. Een verkoudheid wordt namelijk veroorzaakt door een virus. Antibiotica werken alleen tegen bacteriën.  

Bel je huisarts als je naast verkoudheid ook de volgende klachten hebt:  

• De klachten nemen na 2 weken niet af. 
• Sufheid. 
• Ernstige benauwdheid. 
• Piepende ademhaling. 
• Langer dan 5 dagen koorts (een lichaamstemperatuur boven 38.0 graden Celsius). 
• Keelpijn of oorpijn die lang aanhoudt en erger wordt. 
• Opnieuw koorts nadat deze weg is geweest. 
• Ophoesten van slijm of bloed. 

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen. 

Bronnen 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.