Wratten

OUDERDOMSWRAT

Wanneer heb je een ouderdomswrat?

Ouderdomswratten zijn veel voorkomende goedaardige zwellingen van de huid. Ze worden ook wel ‘verruca senilis’ of ‘verruca seborrhoica’ genoemd. Als je ouder wordt, kun je meer ouderdomswratten krijgen. Bijna iedereen boven de 50 jaar heeft ze. Het is niet duidelijk hoe ouderdomswratten ontstaan. Ze komen bij mannen en vrouwen even vaak voor. Sommige mensen hebben meer ouderdomswratten dan anderen. Je kunt er tot wel honderden op het lichaam hebben. Het kan zijn dat dit erfelijk is.

Ouderdomswratten zitten vaak op het gezicht, de romp en de nek. Ze zitten minder vaak op andere plekken op het lichaam. Op de voetzolen, handpalmen en lippen zitten nooit ouderdomswratten. Ze kunnen alleen voorkomen, of in groepen. Een ouderdomswrat is vaak makkelijk te herkennen. Het begint met een huidkleurig of lichtbruin vlekje op de huid met een ruw oppervlak. Hierna worden ze geelbruin, licht- of donkerbruin van kleur. Ze kunnen tot wel een paar centimeter groot worden. Ze krijgen dan een hobbelig oppervlak dat aan een bloemkool doet denken. Ze kunnen er ook wat vettig of glimmend uitzien.

Ouderdomswratten zijn goedaardig en niet besmettelijk. Ze hoeven dus niet verwijderd te worden. Soms kunnen ze lichte klachten geven, zoals jeuk of irritatie. Als je ze stuk krabt, lelijk of vervelend vindt, kunnen ze worden weggehaald. De huidspecialist of de huisarts kan dit doen. Bijvoorbeeld door de wrat met een scherpe lepel van de huid te schrapen. De wrat kan ook worden bevroren met vloeibare stikstof. Daarna valt hij van de huid. Wegbranden of wegsnijden kan ook, dit gebeurt met een plaatselijke verdoving.

Wat kun je zelf doen?

Ouderdomswratten zijn niet te voorkomen. Er zijn geen medicijnen die het ontstaan van de wratten beïnvloeden. De wratten zijn onschuldig (goedaardig), dus ze hoeven niet te worden weggehaald. Probeer ze niet zelf weg te krijgen en ga er ook niet aan krabben. Ze kunnen dan stuk gaan en gaan bloeden. Er is dan ook een risico op infectie van het wondje.

Bel je huisarts als je:

• Twijfelt of een plekje een ouderdomswrat is.
• Pijn hebt aan een wrat, of als deze van kleur verandert of als er vocht uitkomt.
• Een wrat hebt die lelijk is of klachten geeft en je de wrat wil laten weghalen.
• Veel ouderdomswratten in korte tijd hebt gekregen.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen, kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.

VOETWRAT

Wanneer heb je een voetwrat?

Wratten op de voet komen vaak voor, bijna iedereen heeft er wel eens 1 gehad. Wratten zijn kleine goedaardige knobbeltjes op de huid, die een bloemkoolachtig oppervlak hebben. Wratten zijn huidkleurig en kunnen een paar millimeter tot bijna een centimeter groot zijn. Wratten kunnen overal op de voet zitten: op de voetzool, de tenen, maar ook onder de nagels. Wratten op de voetzool zijn vaak plat en kunnen pijn doen. Wratten kunnen ook voorkomen op andere plekken, zoals op de handen, in het gezicht of in de buurt van geslachtsorganen.

Wratten komen door een huidinfectie met het humaan papillomavirus (HPV). Dit virus is erg besmettelijk. Daarom kun je wratten krijgen door in aanraking te komen met iemand anders die wratten heeft. Het lijkt erop dat je ook gemakkelijk wratten kunt oplopen in ruimtes waar veel mensen komen. Het type HPV-virus dat wratten op handen en voeten veroorzaakt, is een ander type dan het virus dat wratten op geslachtsdelen (genitale wratten) veroorzaakt. Je hoeft dus niet bang te zijn om genitale wratten te krijgen als je jouw geslachtsdeel aanraakt met een wrat op je vinger.

Nadat je met het virus besmet bent, kan het maanden duren voordat een wrat zichtbaar is. Maar als je eenmaal wratten hebt, kun je er snel meer krijgen door eraan te krabben of peuteren. De meeste wratten gaan vanzelf binnen een paar maanden tot twee jaar over. Behandelen is dan ook niet nodig. Sommige wratten op de voet kunnen moeilijk weggaan en klachten geven. Ze zijn irritant, doen pijn of worden lelijk gevonden. Een behandeling is mogelijk.

Wat kun je zelf doen?

Het krijgen van wratten is niet makkelijk tegen te houden. Je kunt de kans op het krijgen en verspreiden van wratten wel verkleinen:

• Draag badslippers in openbare doucheruimtes en zwembaden.
• Was je voeten goed en droog ze goed af.
• Draag schone sokken en schoenen die goed ventileren.
• Deel handdoeken, sokken of schoenen niet met anderen.
• Krab niet aan wratten.
• Was je handen goed als je een wrat hebt aangeraakt.
• Dek wratten eventueel af met een pleister om aanraking te voorkomen.
• Was handdoeken heet (>60 graden).

Heb je medicijnen nodig?

Als de wrat niet vanzelf weggaat of als je er klachten van hebt, kun je de wrat zelf behandelen. Je huisarts kan dit ook doen.

Zelf wratten behandelen

Er zijn bij de drogist en apotheek middelen verkrijgbaar waarmee je de wratten kunt aanstippen. De werkzaamheid van deze producten is niet aangetoond. Meestal gaat het om een middel met salicylzuur, waardoor de wrat gaat vervellen, of een spuitbusje met een middel dat de wrat moet bevriezen. Lees voordat je het gebruikt eerst de instructies op de verpakking en de bijsluiter door.

Wratten laten weghalen door de huisarts

Als je klachten van een wrat hebt, kun je deze laten behandelen door de huisarts. Dit kan op verschillende manieren:

• Salicylzuurzalf 40%: dit breng je dagelijks aan op de wrat. Daarna moet je deze afdekken met een pleister. De huid kan geïrriteerd raken.
• Bevriezing: met vloeibare stikstof wordt de wrat bevroren. Dit kan pijnlijk zijn.
• Een combinatie van beide behandelingen: dit heeft meer kans op succes, maar kan ook meer bijwerkingen geven.
• Wegsnijden of wegbranden.

Als deze behandelingen niet goed werken, kan de huisarts je doorsturen naar een huidspecialist (dermatoloog). Een huidspecialist kan wratten ook wegsnijden of wegbranden. Deze behandelingen werken goed, maar geven meer kans op littekens.

Bel je huisarts als je:

• Een voetwrat hebt die steeds terugkomt.
• Een voetwrat hebt die klachten geeft (zoals irritatie of pijn) en je de wrat wil laten verwijderen.
• Een voetwrat hebt die verandert of bloedt.

Bel ook met je arts bij twijfel, vragen of zorgen over je klacht. Ook als de klachten erger worden of veranderen kun je het beste contact met je huisarts opnemen.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.

GENITALE WRATTEN

Wanneer heb je genitale wratten?

Genitale wratten zijn wratten op de mannelijke of vrouwelijke geslachtsdelen of rondom de anus. Ze worden ook wel ‘condylomata acuminata’ genoemd. Genitale wratten zijn een Seksueel Overdraagbare Aandoening (SOA). Het zijn kleine wratjes van 1-5 mm. Ze zitten in groepjes bij elkaar, waardoor de huid op een soort bloemkool gaat lijken. In veel gevallen zijn ze zo klein dat ze niet eens zichtbaar zijn. Ze zijn roze-rood tot grijs-wit van kleur.

Genitale wratten worden door het HPV-virus veroorzaakt. 1 op de 100 mensen met dit type HPV-virus krijgt genitale wratten. Dit is wel een andere variant dan die normale wratten veroorzaakt. Je hoeft dus niet bang te zijn om genitale wratten te krijgen als je jouw geslachtsdeel aanraakt met een wrat op je vinger. Je kunt besmet raken door seks (vaginaal, oraal, anaal), vingeren, tegen elkaar aan liggen, een dildo of vibrator direct achter elkaar gebruiken zonder schoon te maken en door een zelfde handdoek te gebruiken. Van dit type HPV virus krijg je géén kanker.

Klachten van genitale wratten zijn jeuk, pijn, branderigheid, afscheiding of een oncomfortabel gevoel. In veel gevallen geven de genitale wratten geen klachten. Genitale wratten zijn niet gevaarlijk en verdwijnen meestal na 2 jaar uit zichzelf. 

Wat kun je zelf doen?

Omdat genitale wratten geen kwaad kunnen, hoef je niks er tegen te doen. Je kunt wachten tot ze uit zichzelf verdwijnen. Je kunt wel de kans op het verspreiden of het krijgen van genitale wratten verkleinen:

• Gebruik een condoom tijdens seks.
• Maak seksuele attributen (zoals dildo’s, vibrators) na gebruik schoon.
• Deel handdoeken, sokken of schoenen niet met anderen.
• Krab niet aan de wratten.
• Was je handen goed als je een wrat hebt aangeraakt.
• Was handdoeken heet (>60 graden).

Heb je medicijnen nodig?

Sommige mensen vinden genitale wratten niet mooi of ervaren klachten ervan en willen er wel graag wat aan laten doen, dat kan. Je kan de wrat zelf behandelen of de huisarts dit laten doen.

Zelf genitale wratten behandelen

• Podfyllotoxine: dit breng je 2 keer per dag aan op de wratten, 3 dagen achter elkaar. Doe daarna 4 dagen niks. Daarna breng je het opnieuw 2 keer per dag aan, opnieuw 3 dagen achter elkaar. Dit betekent dus maximaal 3 dagen per week. Gebruik deze crème niet langer dan 4 weken, als het in vloeistofvorm is niet langer dan 5 weken.
• Imiquimod: dit breng je 1 keer per dag aan op de wratten, om de dag (3 dagen per week) voor maximaal 16 weken.
• Sinecatechine: dit breng je 3 keer per dag aan op de wratten, elke dag, voor maximaal 16 weken.

Soms kun je de wratten niet goed zien of kun je er niet goed bij. Gebruik dan een spiegel of vraag of jouw partner ze wil insmeren.

Genitale wratten door de huisarts laten verwijderen

• Trichloorazijn: dit kan de huisarts 1 keer per week op je wrat doen. Dit hoeft meestal niet vaker dan 2 keer.
• Bevriezing: met vloeibare stikstof wordt de wrat bevroren. Dit kan pijnlijk zijn.
• Wegsnijden of wegbranden. Als de huisarts dit niet zelf wil of kan doen, stuurt hij jou door naar een dermatoloog (huidarts) of SOA-polikliniek.

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.

HANDWRAT

Wanneer heb je een handwrat?

Wratten op de hand komen vaak voor, ze worden ook wel ‘verruca vulgaris’ genoemd. Het zijn kleine huidkleurige bobbeltjes op de huid. Ze zijn een paar millimeter groot en hebben een soort bloemkool-achtige structuur. Wratten kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar zitten vooral op de handen en voeten. Op de hand bevinden wratten zich meestal op de vingers, de handrug of rondom de nagels.

Wratten op de handen worden veroorzaakt door een virus, het Humaan Papillomavirus (HPV). Dit virus is erg besmettelijk. Je kunt dit virus dus makkelijk oplopen door in aanraking te komen met iemand met wratten, of door bijvoorbeeld het gebruik van een besmette handdoek. Ook zorgt het peuteren of krabben aan wratten voor een grotere kans op verspreiding. Als je besmet raakt met dit virus, kan het lang duren voordat een wrat te zien is. Soms wel maanden. Het type HPV-virus dat wratten op handen (en voeten) veroorzaakt, is een ander type dan het virus dat wratten op geslachtsdelen (genitale wratten) veroorzaakt. Je hoeft dus niet bang te zijn om genitale wratten te krijgen als je jouw geslachtsdeel aanraakt met een wrat op je vinger.

In principe geven handwratten geen klachten. De meeste wratten gaan ook binnen een paar maanden tot 2 jaar vanzelf over. Sommige mensen ervaren pijnklachten of vinden de wratten lelijk. Dan is een behandeling mogelijk.

Wat kun je zelf doen?

Het krijgen van wratten is niet makkelijk tegen te houden. Je kunt de kans op het krijgen en verspreiden van wratten wel verkleinen:

• Was de handen goed en droog ze goed af.
• Deel handdoeken of handschoenen niet met anderen.
• Krab niet aan de wratten.
• Was je handen goed als je een wrat hebt aangeraakt.
• Dek wratten eventueel af met een pleister om aanraking te voorkomen.
• Was handdoeken heet (>60 graden).

Heb je medicijnen nodig?

Als de wrat niet vanzelf weggaat of als je er klachten van hebt, kun je de wrat zelf behandelen of de huisarts dit laten doen.

Zelf wratten behandelen

• Bij de drogist en apotheek zijn middelen verkrijgbaar waarmee je de wratten kunt aanstippen. De werkzaamheid van deze producten is niet aangetoond. Meestal gaat het om een middel met salicylzuur, waardoor de wrat gaat vervellen, of een spuitbusje met een middel dat de wrat moet bevriezen. Lees voordat je het gebruikt eerst de instructies op de verpakking en de bijsluiter door.

Wratten laten weghalen door de huisarts

Als je klachten van een wrat hebt, kun je deze laten behandelen door de huisarts. Dit kan op verschillende manieren:

• Salicylzuurzalf 40%: dit breng je dagelijks aan op de wrat. Daarna moet je deze afdekken met een pleister. De huid kan geïrriteerd raken.
• Bevriezing: met vloeibare stikstof wordt de wrat bevroren. Dit kan pijnlijk zijn.
• Een combinatie van beide behandelingen: dit heeft meer kans op succes, maar kan ook meer bijwerkingen geven.
• Wegsnijden of wegbranden.

Als deze behandelingen niet goed werken, kan de huisarts je doorsturen naar een huidspecialist (dermatoloog). Een huidspecialist kan wratten ook wegsnijden of wegbranden. Deze behandelingen werken goed, maar geven meer kans op littekens

Bronnen

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Quin medisch specialisten, medisch onderzoekers en met gebruik van publieke bronnen.